Emre Kongar'ın Resmi^* İnternet Sitesi

Makaleler

Articles in English

Türkçe yaşayan bir dil olarak gelişme ve değişmesini sürdürüyor.

Ne yazık ki, bu "gelişme" sürecinde en etkin olan araç televizyon.

"Ne yazık ki" diyorum, çünkü TRT tekeli kalkalı beri, özellikle özel televizyonlardaki Türkçe, tam bir felaket halini aldı.

Bu oluşum, "gelişme" sürecini bir "yozlaşma" süreci haline dönüştürdü.

Bu arada reklamların da güzel Türkçemiz'in hem imlasını, hem sesini hem de mantığını nasıl bozduğunu görmek insanın içini karartıyor.

Bunun son örneklerinden birini, yeni TURKCELL reklamındaki Özgür Kız'ın ağzından duyuyoruz:

Kızımız, "habersiz" anlamındaki, uzun "i" ile okunması gereken "bîhaber" sözcüğünü, kısa "i" ile, "bihaber" olarak telaffuz ediyor.

Biliyorsunuz, günlük konuşma dilinde bazı sözcükler kısaltılarak kullanılıyor.

Bunun en güzel örneği "iyi" sözcüğü.

Daha 1950'li yıllarda, edebiyat hocamız Nihat Sami Banarlı, başlangıçta "eyi" olarak telaffuz edilen bu sözcüğün, (onun deyişiyle "kelimenin") zaman içinde "iyi" ve en sonunda da "i" olarak kullanılır hale geldiğine işaret etmişti.

"Bir" sözcüğü de öyle:

Zaman içinde, sonundaki "r" harfi düşmüş ve (kısa "i" ile) "bi" biçiminde telaffuz edilmeye başlanmış.

Örneğin artık çoğu kişi, "r" harfini de telaffuz ederek, "Bir simit versene" demiyor; "Bi simit versene" diyor insanlar.

Buna karşılık uzun "i" ile okunan "bî" sözcüğü Farsça kökenli, "sız" anlamına gelen bir kelime; iki seçenek arasında karar veremeyen insanları tanımlamak için kullanılan "İki cami arasında bînamaz" deyişinde olduğu gibi.

Ne yazık ki, yaşadığımız dil yozlaşması sürecinde, bir rakam veya bir belirsizlik sıfatı olan "Bir" ya da "bi" sözcüğü ile "sız" anlamına gelen "bî" sözcüğü de birbirine karıştırılmaya başlandı.

Bu konuda TURKCELL yetkililerinin dikkatini çekmeyi bile gereksiz görüyorum:

Böyle bir "küçük hatadan" dolayı milyarlarca liralık reklam filmini değiştirecek değiller ya!

"Ya o şarkıyı söyleyen Özgür Kız" derseniz, "İşte böyle topluma böyle sanatçı!" diyerek yanıt verenler olabilir.

Onun için hiç sormayın daha iyi!