Emre Kongar'ın Resmi^* İnternet Sitesi

Makaleler

Articles in English

24 Mayıs 2004 Pazartesi günü, Yıldız Teknik Üniversitesi'nde, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından düzenlenen bir panel vardı:

"21. Yüzyılda Sosyal Demokrat Politikalar ve Türkiye" başlığını taşıyan panele CHP İstanbul Milletvekili Kemal Derviş, Galatasaray Üniversitesi'nden Prof. Seyfettin Gürsel ve Koç Üniversitesi'nden Prof. Fuat Keyman katıldı. CHP Ankara Milletvekili Yakup Kepenek de davetliydi ve katılacağını bildirmişti ama, son dakikada, parti içi muhalefetle ilgili bir toplantı dolayısıyla gelemeyeceği haberini yolladı.

Paneli ben yönettim.

Açış konuşmasında Türkiye'deki Sosyal Demokrasinin iki "kırılma noktası" olduğunu, birinci kırılma noktasında, IMF'ye ipotek edilmiş bir ekonominin ve AB'ye endekslenmiş bir siyasetin, Sosyal Demokrat Politikalara ne kadar "manevra alanı" bırakmış olduğunun, ikinci kırılma noktasında ise, Sosyal Demokrasinin Meclis'teki temsilcisi ve siyasal partiler arasındaki en güçlü taşıyıcısı olan CHP'deki yönetim ve temsil sorununun nasıl aşılabileceğinin tartışılması gerektiğini belirttim.

Seyfettin Gürsel konuşmasında, Sosyal Demokrasinin evrensel düzeyde 1) Piyasa ekonomisi, 2) Özel mülkiyet, 3) Çoğulcu demokrasi konularında artık bir "konsensüs"e ulaştığını, önünde ise çözmesi gereken sorunlar olarak 1) Piyasa yönetimi (rekabetin sağlanması, enflasyonun denetimi gibi), 2) İşsizlik, 3) Refah Devletinin sınırları (yeniden dağıtımın optimal sınırları), 4) Washington konsensüsü terimiyle ifade edilen ve küresel ekonomi biçiminde ortaya çıkan dışa açılmanın makro denge sorunu (büyüme dinamikleri) bulunduğunu belirtti.

Fuat Keyman, Sosyal Demokrasinin üç sorununu, 1) Siyasal aktör olarak CHP'nin iktidar adayı olmaması, 2) Toplumsal hareket olarak orta ve küçük işletmelerle ve sendikalarla iletişim kuramaması, 3) İdeolojik olarak da toplumsal sorunlara yanıt veren sistematik bir çözümler programı üretememiş olması biçiminde belirtti. Keyman tarihsel olarak Türkiye'nin modernleşmede başarılı ama demokrasinin yerleşikleştirilmesinde başarısız olduğunu söyledi. CHP'yi de irdeleyen Keyman, bu partinin 1) Küreselleşme-Türkiye ilişkisini iyi saptamasını, 2) Devletin dönüştürülmesine yönelik bir program oluşturmasını, 3) Serbest pazarı doğru değerlendirmesini, 4) Sosyal adalete önem vermesini, 5) Devlet-toplum-birey ilişkilerini hak ve sorumluluklar düzeyinde ele almasını önerdi.

Kemal Derviş, 19 yüzyılda çıkan Sosyalizmin, 20. yüzyılda ulus devlet anlayışı ile bütünleşerek Sosyal Demokrat modeli oluşturduğunu; küreselleşmenin, ulus-devlet modeline, 1) Finans piyasalarının evrensel tepki mekanizmaları ile, 2) Gelişmiş ülkelerin kendi tarımlarına sübvansiyon vermeleri nedeniyle, 3) Bazı ülkelerin vergilerini neredeyse sıfırlayarak, uluslar arası yatırım ve sermaye hareketlerini cezbetmesi yoluyla sınırlamalar getirdiğini belirtti. Küreselleşmeye karşı 1) Neoliberalizm, 2) İçine kapanma, 3) Uluslar arası sosyal demokrat dayanışmaya dayalı bir biçimde kamu gücünün kullanılması olarak üç ayrı tepki verilebileceğini söyledi. Böylece ABD denetimindeki küreselleşmeye karşı AB'deki sosyalist enternasyonal ile dayanışmaya gidilebileceğini işaret etti.

ABD'nin Irak işgalini insanlık ve hukuk dışı diye niteleyen Derviş, IMF'nin finans kapitalin çıkarlarını koruyan bir örgüt olduğunu ama ekonomik yardım için, tek başına ABD yerine gelişmiş yedi ülke tarafından denetlenen IMF ile ilişki kurmanın daha doğru olduğunu belirtti.

Türkiye'ye Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı olarak geldiğinde, arkadaşlarıyla kapanarak, bir hafta boyunca borçların ertelenmesi sorununu tartıştığını anlatan Derviş, İspanyol Başbakanı Zapatero'nun 1) Irak'tan çekilmesini, 2) Başbakan yardımcısı olarak Brüksel'deki en katı maliyeciyi atamasını, 3) Kabinenin yarısını kadınlardan seçmesini, Türkiye için de ders alınacak bir model olarak vurguladı.

Aktarması benden, değerlendirmesi siz okurlardan?