Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
MEDYA NOTU
EMRE KONGAR
DEĞİŞEN SOKAK İSİMLERİ VE BAZI YABANCI SÖZCÜKLERE KARŞILIKLAR
Değerli okurlarım, Yılmaz Gruda, 2003 Yunus Nadi şiir ödülünü kazandı.
Aslında değerli yapıtlarıyla çoktan bu ödüle hak kazanmış bir şairdir Yılmaz Gruda.
Zaten Cumhuriyet'in imtiyaz sahibi İlhan Selçuk da ödül töreninde bu gerçeği açıkça dile getirdi.
Geçenlerde Ulusal Kanal'da Hüseyin Movit'in programına katıldığımda, Yılmaz Gruda da oradaydı ve kendisiyle keyifli bir sohbet olanağı buldum.
Gruda, belediyelerin bazı sokak isimlerini değiştirirken, eski ve gerçek isimlerin nasıl saptırıldığına işaret etti ve ideolojik kokular taşıyan yeni isimlerden birkaç örnek verdi.
Bunları sizinle paylaşmak istiyorum:
Beyoğlu Belediyesi, konsolos anlamına gelen Şehbender sokağının adını, Şeyh Bender olarak değiştirmiş.
Yani Konsolos sokağı, varlığı bilinmeyen bir şeyhin adı ile anılan sokak olmuş.
Eminönü Belediyesi, hamalların sırt yüklerini taşırken dinlenmek için kullandıkları taşın bulunduğu Mola Taşı sokağının adını Molla Taşı olarak değiştirmiş.
Dinlenmek, mola vermek için kullanılan taşın sokağı böylece mollaların yani din adamlarının taşının bulunduğu sokak olmuş; ne demekse "Molla taşı"? Sevgili Yılmaz Gruda, konuşmamız sırasında, yabancı sözcüklerin Türkçe karşılıklarına ilişkin hazırladığı bir listeyi de gösterdi.
Programda da o güzelim davudi sesi ile okuduğu liste çok ilginç.
Gruda'nın saptadığı yabancı sözcükler ve önerdiği Türkçe karşılıklar şöyle:
| Non stop | Durmaksızın. | |
| Krem dö la krem | Kaymak tabakası. | |
| Fifti fifti | Yarı yarıya. | |
| Ambiyans | Hava, ortam. | |
| Ti-vi | Te-ve veya televizyon. | |
| Çao ve babaay | Hoşça kal. | |
| Tayming | Zamanlama. | |
| Konsensus | Uzlaşma, fikirbirliği. | |
| Of dı rekord | Yayımlanmamak üzere. | |
| Homles | Evsizler. | |
| Faynıl for | Dörtlü final. | |
| Korn fleyks | Mısır gevreği. |
Sanıyorum, Yılmaz Gruda'nın saptadığı yabancı sözcüklere karşılık olarak önerdiği Türkçe kelimeler hiç de fena değil.
Türkçe'nin hem mantığına hem de günlük kullanıma son derece uygun.
Ben "bağnaz" ("fanatik" karşılığı) Türkçeciler'den ya da Öztürkçeciler'den saymam kendimi.
Hoca olduğum için, kavramları öğrenciye öğretmek onlara düşüncelerimi daha iyi aktarabilmek amacıyla, birbirinin yerine geçen bütün terimleri kullanmak alışkanlığımdan gelir bu.
Ama lütfen günümüzde korkunç boyutlara varan "özenti dil" kullanımına ve bunun yarattığı dil kirlenmesine de karşı çıkalım, hiç olmazsa güzel Türkçe karşılıkları olan sözcükleri kullanalım yabancı kelimeler yerine.
Gruda'nın listesi bu açıdan ilgimi çekti, bu güzel karşılıkları sizlerle paylaşmak istedim.
