Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
MEDYA NOTU
EMRE KONGAR
BAKANLIK BİR MESLEK MİDİR?
Sevgili Cumhuriyet okurları bu sütunu benim için bir okul haline çevirdiler.
Yazdığım ve yazmadığım konularda, medyadaki Türkçe yanlışları üzerine çok güzel gözlemler ve yorumlar yolluyorlar.
Bir bölümü elektronik posta ile bir bölümü faksla, bir bölümü ise üşenilmeden oturulup daktilo ile ya da elle yazılmış mektuplar halinde gelen yorum ve eleştirileri zaman zaman tüm okarlarımla paylaşıyorum.
Hemen belirtmeliyim ki, Cumhuriyet okurlarının dünyada eşi benzeri yok.
Önce Cumhuriyet gazetesindeki (ve tabii bu sütundaki), sonra da tüm medyadaki haberleri, yorumları titizlikle izliyor, akıllarının süzgecinden geçiriyor ve hiç üşenmeden, olumlu ya da olumsuz tepkilerini topluma aktarmak üzere pek çok yere yolluyorlar.
Sanıyorum ülkemizin, elli yıl süren bir Soğuk Savaş yozlaştırmasına karşın hâlâ çağdaş ve uygar bir toplum olma yönündeki atılımını sürdürmesinde, özellikle Cumhuriyet okurlarının büyük bir rolü var.
Bugün yine değerli bir okurumun, otuzbeş yılı aşkın bir süredir Cumhuriyet okuyan bir yurttaşımızın bir sorusunu sizlerle paylaşmak istiyorum.
Ünlü dilbilim hocalarımızdan Prof. Dr. Kâmile İmer'in eşi, yirmisekiz yıl TRT'de, onüç yıl da Devlet Tiyatrosunda çalıştıktan sonra emekli olmuş, Ertuğrul İmer mektubunda şöyle diyor:
"Gerek yazılı, gerekse görsel ya da işitsel yayın organlarında, haber geçiliyor. 'Bilmem ne bakanımız, meslektaşı falanca ülke bakanı ile şu konuyu görüştü, ya da filanca konuda bir anlaşma imzaladılar' gibi.
"Benim kafama takılan konu şu: Bakanlık bir meslek midir? Yoksa bir görev mi? Bir mühendis, bir işçi gider bir başka ülkede mesleğini devam ettirir. Acaba diyorum, Türk İçişleri Bakanı bir başka ülkeye gidip o ülkenin İçişleri Bakanı olabilir mi?
"Çünkü bu siyasal ortamda bugün Maliye Bakanı olan kişi ilerleyen günlerde Çalışma Bakanı olabiliyor. Bu nedenle diyorum ki, 'Meslektaşı bakan' yerine 'Eşbakan' dense daha doğru olmaz mı? Denir ki, 'Avrupa'da böyle kullanılıyor'. Avrupalı'nın her dediği (dil açısından) doğru mu?"
Kanımca değerli okurumun eleştirisi çok yerinde.
"Meslektaş Bakan" deyimi, yabancı haber ajanslarının kullandığı "Colleague" (İngilizcede "kolliig", Fransızca'da "kolleg") sözcüğünün Türkçe çevirisi olarak bizim haber metinlerimize girmiştir.
"Meslektaştan" çok,"eşi" "oradaki karşılığı" anlamında kullanılmaktadır.
Aslında "meslektaş" sözcüğünün haber metinlerinde kullanılması hiç de gerekli değil.
Türk bakanın buluştuğu ya da konuştuğu bakanın milliyetinin belirtilmesi yeterli olur:
"Türk Dışişleri Bakanı, İtalyan Dışişleri Bakanı ile buluştu" gibi.
"Türk Dışişleri Bakanı, İtalyan meslektaşı ile buluştu" tümcesi, "Taksiye bindim" yerine "Bir taksi aldım" veya telefonda "Kapatmam gerek" yerine "Gitmem gerek" denmesi gibi buram buram çeviri kokan, yanlış Türkçe kullanımına bir örnektir.
Sayın İmer haklıdır:
Bakanlık bir meslek değildir.
Bizde tabii, zengin olmanın yollarından biri sayıldığı, soyguna ve vurguna dayandığı için artık "politikacılık" da bir meslek gibi görülmeye başlamıştır.
Ama bu işin şaka tarafı.
Dilimizi sadece yabancı sözcüklerin saldırısından değil, aynı zamanda yabancı kullanımların yanlış olarak aynen aktarılan deyimlerinden de korumamız gerekir.
Bu arada Pamukbank operasyonunun medyadaki ilk yansıması Show TV'deki görev değişikliği ile ortaya çıktı:
Reha Muhtar'ın yerine Tuncay Özkan getirildi.
Gelişmeler hepimizi şaşırtacak boyutlara ulaşabilir.
