Emre Kongar'ın Resmi^* İnternet Sitesi

Makaleler

Articles in English

Yaşasın okurlarım! Açtığım tartışmaya o denli çok yanıt geldi ki, hangi birine yer vereceğimi şaşırdım.

Örneğin, Turgut Çelik emekli bir Türkçe öğretmeni. Yolladığı ilginç mektupta pek hakettiğimi sanmadığım bazı sitemler de var. Bu mektubu, yer darlığından dolayı, kısaltarak okurlarımla paylaşmak istiyorum.

Ama önce şunu belirtmeliyim: "Türkiye herşeye karşın neden batmıyor" diye sorarsanız, buna yanıtım "Turgut Çelik gibi sorumlu aydınlar sayesindedir" biçiminde olacaktır.

Şöyle diyor mektubunda Sayın Çelik:

"...Söylediklerinizi "titiz okur" olarak okuyunca sizi onaylamak zor. Sözcüklerle oynayarak kendinizi savunmanız da ne yazık ki "hoş" değil... Çünkü "net ve açık olarak"ın doğruluğunu kanıtlamak için kullandığınız üslup, bana dile özen göstermeyenlerin tutumunu anımsatıyor. O "tutum" sahipleri, kendilerini savunmak için, sözgelimi "yönetim" sözcüğünün "idare"in yerini tutmayacağını kanıtlamak için, "idareli kadın" yerine "yönetimli kadın" denmez, derler. Doğru, denmez. Ama Türkçe düşünüp Türkçe konuşursak, "tutumlu kadın" diyerek hem "idare"den kurtuluruz, hem de "yönetim"i yanlış kullanmaktan...

Sayın Emre Kongar, aynı anlama gelecek sözcükleri bir arada kullanmak "dil ve anlatım yanlışı" sayılır. Yazınızın ikinci bölümünde verdiğiniz örnekler de bu türden. "MÜBECCEL KIRAY'IN MÜTHİŞ SERÜVENLERİ" başlıklı yazınızdaki "...lafı hiç dolandırmadan, net ve açık olarak konuşan Kıray'ın,..." ifadesinde yer alan "net", "açık" sözcüklerinden birinin olması yeterliydi. Çünkü, ne derseniz deyin, sözcüklerin ikisi burada benzer anlamı veriyor. "MÜBECCEL KIRAY'IN MÜTHİŞ SERÜVENLERİ"nde, ayrıca bir yanlış daha var:"...sorulara büyük bir açıkyüreklilikle doğrudan net ve kesin yanıtlar vermesi, kitabın değerine değer katmış. " Bu cümledeki "net" ve "kesin" sıfatlarının bir arada kullanılmasına hiç gerek yok. Çünkü ikisi de aynı "şey"i anlatıyor. Kısacası, "açık" ile "net"in, "net" ile "kesin"in bir arada kullanılması, bu yolla yinelemelere yer verilmesi dile hiçbir şey kazandırmaz; üstelik dilde yozlaşmaya yol açar. Oğlunuzun, "Televizyon açık, ama net değil." cümlesi doğru kuşkusuz. Ama bunun, "açık ve net"i kullanmanın doğruluğunu göstermek için söylenmiş olması, doğru bir yaklaşım değil. Bu, bana, bizdeki "siyasetçi mantığı"nı anımsattı."

Sayın Çelik'in mektubunda katılmadığım noktaları, yani kendisinin "benzer anlamlardaki sözcükler" dediği sözcükleri neden birlikte kullandığımı zaten daha önceki yazılarımda açıklamıştım.

Ama okurumun beni etkileyen iki sitemi var ki, ben ikisini de haketmediğimi düşünüyorum.

Birinci olarak değerli okurum, beni arı Türkçe karşıtı gibi algılıyor herhalde.

Oysa, ben Türkçenin özleştirilmesinin ve yeni sözcükler üretilmesinin, dilimizi yoksullaştırdığı değil, zenginleştirdiği kanısındayım; tabii dilimizdeki öteki sözcükleri de tümüyle tasfiye etmemek koşuluyla.

Bu nedenle de bazi küçük farkları vurgulamak ya da aynı sözcüğün tekrarından kaçınmak için kimi zaman Arapça ve Farsça kökenli kelimelerle, Türkçe sözcükleri aynı cümlede kullanırım.

Okurum herhalde bu tutumuma karşı olduğu için beni Öztürkçeye karşı imişim gibi algılıyor ve yargılıyor.

İkinci olarak "sözcüklerle oynayarak" kendimi savunduğumu söylüyor.

Oysa oğlumun verdiği "televizyon açık ama net değil" yanıtının, söz konusu ifade için kullanılamayacağını ben de daha ilk yazımda belirtmiş ve başka gerekçeler aramak zorunda olduğumu söylemiştim.

Bunları hiç dememişim gibi beni "siyasetçi mantığı kullanmakla" suçlamasını pek hakettiğimi düşünmüyorum.

Kendisine aydınlatıcı mektubu için tekrar teşekkür ederim.

Haftaya dilimize önem veren okurlardan daha başka mektuplar!