Emre Kongar'ın Resmi^* İnternet Sitesi

Makaleler

Articles in English

Benim, Pazartesi günleri yayınlanan Aydınlanma köşesi de Perşembe günleri yayınlanan Medya Notu köşesi de, meslektaşlarla ya da ilgililerle olan tartışmalar sonunda "pehlivan tefrikalarına" döndü.

Aslında Türkiye'de kimsenin kendinden başkasını okumadığı ve dinlemediği bir "sağırlar ve körler diyalogu" içinde bunaldığımızı ve benim de sık sık bundan yakındığımı düşünürseniz, sütunumu, karşı görüşlere ya da farklı düşüncelere açmamın ve bunlara, terbiye ve nezaket çerçevesinde, kendi görüşlerimi daha ayrınıtlı biçimde açıklayarak yanıt vermemin nedeni ortaya çıkar.

Cumhuriyet Gazetesi'ni ve bu gazetede köşe yazısı yazmayı çok, ama çok önemsiyorum.

Makalelerimi genellikle üç günlük bir süre içinde, yazıp okuyup, düzelterek, dinlendirerek ve yeniden okuyup düzelterek, yani çok uğraşarak yazıyorum.

Bugün de, iki hafta önce benim Serap Ezgü için yazdığım bir eleştiri yazısına karşılık Haluk Şahin'in ve Uğur Dündar'ın geçen hafta bu sütunda yer verdiğim görüşleri üzerine bazı düşüncelerimi sizlere aktarmak istiyorum.

Benim, "başarılı bir spikerden kötü bir muhabir yaratmayın" mealindeki eleştirime karşılık Haluk Şahin ve Uğur Dündar, "biz artık bu spiker-muhabir ayrımını kaldırıyoruz, haberi hem yaşayan hem de aktaran 'anchor man' kavramına uygun adam yetiştiriyoruz" yanıtını vermişlerdi.

Anchor man teriminin Türkçede karşılığı yok.

Kök olarak, spordan türemiş bir terim: "Güvenilir adam" demek.

Takım halinde yapılan yarışmalarda, en son yarışarak, takımının yazgısını belirleyen sporcu için kullanılan bir deyim.

Genellikle de, takım dayanışmasının, takım halindeki uyumun ve karşı takımla rekabetin en güzel örneği olan bayrak yarışında, "en son koşan adama" verilen sıfat.

Televizyon haberciliğinde kullanılışı ise üç ayrı kavramın birleşmesinden oluşuyor:

Hem haber akışından "sorumlu" (yani bizdeki deyimiyle "haber müdürü" veya "genel yayın müdürü") olacaksınız, hem kendi oluşturduğunuz haberleri "sunacaksınız" hem de bu özelliklerinizle kamuoyu sizi "güvenilir kişi" olarak kabul edecek.

Yani "anchor man", oluşturulmasını ve akışını belirlediği haberleri bizzat sunan (kimi zaman da yorumlayan) ve "güvenilir" imaj sahibi olan kişidir.

Bu tanımda hemen tartışılmaya başlanacak olan kavram, tarihsel ve sportif olarak deyimin temelinde yatan "güvenilirlik" özelliğidir.

Bazı meslektaşlarım, "güvenilirlik" kavramını bu tarifin dışında bırakarak "anchor man"i, sadece "heberleri oluşturan ve sunan kişi" olarak da tanımlayabilirler.

Ama unutulmasın ki, "güvenilirlik", zaten önce haberleri oluşturan ve sunan kişinin, sonra bu kişiden yansıyan bir biçimde ana haber bülteninin, daha sonra da ana haber bültenine bağlı olarak o kanalın "rating"ini belirleyen en önemli ögelerden biridir.

Batı'da "anchor man"in en güzel örneği, Walter Cronkite adlı bir haberci-sunucu-yorumcu idi.

Bizdeki en güzel örneği de Ali Kırca'dır.

Sadece haberleri oluşturan grubun lideri ve onları sunan kişi olarak değil, aynı zamanda "güvenilir" imajı ile de tam bir "anchor man"dir Ali Kırca.

Ayrı bir "haber" anlayışını ve çok farklı bir "sunuş" biçimini yansıtmakla birlikte, Reha Muhtar da bir "anchor man"dir.

Uğur Dündar, Fatih Altaylı'nın bu konuda bir kampanya bile açmış olmasına karşın, haberler açısından "anchor man"liğe soyunmamış, bu niteliğini, sadece kendi hazırladığı ve sunduğu "Arena" programına hasretmiştir.

NTV'de Nuri Çolakoğlu ile Tayfun Ertan, İnterstar'da da Ufuk Güldemir, kendi hazırladıkları haberleri sunmayan, yani "anchor man" olmayı tercih etmeyen yöneticiler arasında.

Aslında belki "anchor man" deyimi yerine "anchor person" terimi kullanılmalı. Çünkü bu işi, kadınların da yaptığını belirleyen "cinsiyetsiz" bir terim "anchor person".

Evet şimdi gelelim, TRT kökenli spikerlerimiz ile güzellik yarışmalarından ya da defile podyumlarından derlenmiş kız çocuklarımızın "anchor person" olma yeteneklerine.

O da haftaya.