Emre Kongar'ın Resmi^* İnternet Sitesi

Ümit Kaftancıoğlu'nu Anma Gecesi.

Cumartesi gecesi, Bakırköy'de, Yunus Emre Kültür Merkezi'nde yapılan "43. Ölüm Yıl Dönümünde Ümit Kaftancıoğlu Öykü Ödülleri ve Anma Etkinliği, 2023" töreninde konuşmacıydım.

Törene Ümit Kaftancıoğlu'nun oğlu Dr.Ali Naki Kaftancıoğlu, gelini CHP İstanbul İl Başkanı Dr. Canan Kaftancıoğlu, Bakırköy Belediye Başkanı Dr. Bülent Kerimoğlu, Deniz Gezmiş'in ağabeyi Bora Gezmiş, ünlü aktör Orhan Kurtuldu, Ümit Kaftancıoğlu Öykü Yarışması jüri Başkanı sevgili dostum Adnan Özyalçıner ve pek çok aydın, sanatçı yazar katılmıştı.

* * *

Ümit Kaftancıoğlu'nun yaşam öyküsü kısaca şöyle: (Wikipedi'den yararlandım)

Asıl adı Garip Tatar olan Ümit Kaftancıoğlu, Ardahan'ın Hanak ilçesine bağlı Koyunpınarı (eski adı Saskara) köyünde 1935 yılında doğdu.

1957'de Cılavuz Köy Enstitüsü'nü bitirdi. Üç yıl kadar Mardin'in Derik ilçesinde ilkokul, Rize'nin Pazar ilçesinde ortaokul öğretmenliği yaptı.

1961'de Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsü Edebiyat bölümünden mezun oldu. Bir süre Türkçe öğretmenliği yaptı. Türlü soruşturmalardan sonra öğretmenlikten uzaklaştırıldı.

1974'te TRT'de yapımcı olarak çalışmaya başladı.

Dönemeç adlı hikâyesiyle 1970 TRT Büyük Ödülü'nü aldı.

Köy Odası programlarını hazırlayan ekibin sorumlusu oldu.

Hakullah adlı röportajıyla 1972 Ali Naci Karacan Birincilik Armağanı'nı aldı.

11 Nisan 1980 gününün sabahı evinden işe gitmek üzere dışarı çıktığında Faşistlerin saldırısıyla kızı Pınar'ın gözleri önünde vurularak katledildi.

Olaydan sonra tutuklanan Ahmet Mustafa Kıvılcım, polise verdiği ifadede Kaftancıoğlu'nu "solcu olduğu için" öldürdüğünü söyledi.

Cinayet emrini İstanbul Ülkücü Gençlik Derneği BaşkanıHasan Küçük'ün verdiğini, eylemde kendisinin yanı sıra, İrfan Çakıca ve Yusuf Teke'nin de bulunduğunu anlattı.

Kıvılcım , Askeri Mahkeme tarafından ömür boyu hapse mahkûm edildi; fakat cezası Askeri Yargıtay tarafından bozuldu ve 4 yıl tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı.

2005 yılından beri anısına her yıl Ümit Kaftancıoğlu Öykü Yarışması düzenlenmektedir.

* * *

Ümit Kaftancıoğlu'nun eserleri şöyledir:

Öyküleri.

Dönemeç (1972)

Çarpana (1975)

İstanbul Allak Bullak (1983)

Romanları.

Yelatan (1972)

Tüfekliler (1974)

Derleme.

Köroğlu Kolları (1974)

Röportaj.

Hakullah (1972)

Çocuk kitapları.

Tek Atlı Tekin Olmaz (1973)

Kekeme Tavşan (1974)

Kan Kardeşim Doru Tay (1979)

Dört Boynuzlu Koç (1979)

Çizmelerim Keçeden (1979)

Altın Ekin (1979)

Hızır Paşa (1980)

Çoban Geçmez (1980)

Salih Bey (1981)

Şülgür Deresi (1981)

* * *

Yunus Emre Kültür Merkezi'ndeki tören Atatürk ve şehitlerimiz için yapılan saygı duruşu ve İstiklâl Marşı ile başladı.

Töreni değerli sanatçı Başak İkiz sunuyordu.

Önce Ümit Kaftancıoğlu'nun yaşam öyküsü hakkında kısa bir belgesel film gösterildi.

Kaftancıoğlu 'nun kardeşinin oğlu Özgür Tatar tarafından hazırlanan film, hem Ümit Kaftancıoğlu'nu anlatıyor hem de katledilen öteki değerli akademisyen ve yazarları anıyordu.

Filmin sonunda, Ümit Kaftancıoğlu'nun yaşamayı kutsayan, yaşam sevincini korumayı öneren sözlerine yer verilmişti.

Film gösteriminden sonra, Başak İkiz, harika bir konuşma yaparak, hem Ümit Kaftancıoğlu'nu andı hem de beni sahneye davet etti.

Konuşması sırasında, Kaftancıoğlu'nun belgeselde alıntılanan "Yaşama Sevincine" ilişkin sözleri sırasında "Yaşam Sevincimizi Çaldılar" diye bir makale okumaya başlayınca, bana çok tanıdık gelen bir yazıyı dinlediğimi fark ettim.

Meğerse zaten benim birkaç gün önce Cumhuriyet'te yayınlanan "Yaşama Sevincimizi Çaldılar" başlıklı yazımı okuyormuş...

Nitekim yazının sonunda, okuduğu yazının benim yazım olduğunu söyleyerek çağırdı beni sahneye.

* * *

Ben, Ümit Kaftancıoğlu'nun kendi dönemindeki halk kültürü ile, Anadolu ile, Atatürk ile, Cumhuriyet ile, özgürlük, eşitlik ve adalet arayışı ile, günümüz arasında bir kültür köprüsü olduğu üzerine konuştum.

Onun folklorcu, edebiyatçı, halk bilimci kimliği ile, özgürlükçü, eşitlikçi, Demokrat ve Cumhuriyetçi ideolojisi üzerinde durdum.

Beni bu törene davet eden Özgür Tatar, bana bir çok kitap armağan etmişti.

Bunlar arasında iki tane çok önemli araştırma kitabı da vardı.

Biri Özgür Tatar tarafından kaleme alınmış olan "Ümit Kaftancıoğlu, YAŞAMA SEVİNCİNE BİN SELAM" adını taşıyan bir derleme, öteki de Canan Kaftancıoğlu tarafından hazırlanan, katledilen aydınların çocuklarıyla yapılan söyleşilerden oluşan "BENİM BABAM BİR KAHRAMANDI" adlı bir araştırmaydı.

Bu kitapları okurken, Canan Kaftancıoğlu tarafından hazırlanan kitabın önsözünde, bugünkü tartışmalara ışık tutacak ilginç bir ifadeye rastladım.

Biliyorsunuz, Canan Kaftancıoğlu, çok kısa bir süre önce, Atatürk'ü, sadece "Mustafa Kemal" olarak andığı için, "Yeterince Atatürkçü olmamakla" suçlanarak siyasal karşıtları tarafından saldırıya uğramıştı.

Daha CHP'de siyasal/örgütsel çalışma yapmaya başlamadan önce, 2009 yılında basılan bu kitapta benim dikkatimi çeken cümlenin başlangıcı şöyleydi:

"Bir Ankara gezisi sırasında, ülkenin sürüklendiği bataklık ve M. Kemal Atatürk'ün silinmeye çalışılan aydınlığından söz ederken..."

Konuşmamda, kitaptaki bu ifadeyi, kitabın basım tarihiyle birlikte okuyarak, Canan Kaftancıoğlu'na Atatürkçülük konusunda haksızlık yapıldığını vurguladım.

Benden sonra ödüller verildi.

Bana da birinci gelen yarışmacının ödülünü verdirdiler.

Daha sonra Tolga Sağ'ın enfes bir müzik dinletisi ile tören bitti.

* * *

Törenden önce ve törenden sonra, Kültür Merkezi'nin yukardaki odasında kahve içmek, Bülent Kerimoğlu, Canan Kaftancıoğlu, Ali Naki Kaftancıoğlu ve bazı konuklarla sohbet etmek olanağı da oldu.

Ümit Kaftancıoğlu'nu, bir öykü yarışması ile anma fikri çok doğru ve güzel bir düşünce.

Bakırköy Belediye'nin de desteğiyle hem halk kültürümüze, hem de Demokratik Cumhuriyet idealine hizmet eden, şehit edilen Demokrat aydınlarımızın anılmasına da vesile olan bir kültür etkinliği.

Kaftancıoğlu ailesini, Özgür Tatar'ı ve yarışmanın en başından beri Jüri Başkanlığı yapan Adnan Özyalçıner'i ve Bakırköy Belediyesi'ni kutluyorum.