Emre Kongar'ın Resmi^* İnternet Sitesi

Endüstri Devrimi ile dünya liderliğini eline alan İngiltere, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra bu liderliği Amerika Birleşik Devletleri'ne kaptırmıştı.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, dünyayı ikiye bölen ve sonuçları bugün bile hissedilen Soğuk Savaş başladı ve dünya "Doğu Bloku-Batı Bloku" olarak ikiye bölündü.

Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra da Küresel diye isimlendirilen yeni bir döneme girildi.

Önce Francis Fukuyama tarafından bu dönemin refah getireceği iddia edildi ama arkadan Samuel P. Huntington dağılan Sovyetler Birliği'nin yerine İslam Uygarlığı'nın Batı'nın rakibi olacağını iddia etti.

Bu arada, zaten Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği'nin Afganistan'daki varlığına karşı savaşmak üzere yaratılan ve ideoloji olarak İslam dininin bir yorumunu kullanan silahlı örgütlerin, Afganistan'da görevlerini yerine getirdikten sonra, Ortadoğu'daki Arap-İsrail savaşından/geriliminden dolayı, ABD üslerine saldırıları başlamıştı bile.

Derken 11 Eylül 2001'de "İkiz Kuleler Saldırısı" bütün dünyayı bir dinci terör tehdidi ile karşı karşıya getirdi.

ABD bunu bahane ederek, Ortadoğu'ya ve Kuzey Afrika'ya saldırdı, Irak, Suriye, Libya işgalleri ve savaşları başladı.

Bu arada Batı'nın rakibi olarak dağılan Sovyetler'in yerine konulan İslam uygarlığının ve buna dayalı olarak üretilen terörün yerine, yine Huntington'un öngördüğü biçimde Çin (Sind) rekabetinin geçmekte olduğu gözlemlendi.

Bunun sonucu olarak, ABD'nin stratejik ağırlığı Atlantik Bölgesi'nden Pasifik Bölgesi'ne kaydırmakta oluşu tartışmaya açıldı.

* * *

Son ABD-Avustralya-Fransa gerilimi bu eksende ortaya çıkan bir stratejik makas değişiminin sonucu olarak da görülebilir.

Bu konuda DW Türkçe'nin haberi özetle şöyle:

"Avustralya'nın ABD ve İngiltere ile Hint-Pasifik ittifakı oluşturmasının ardından Fransa'yla imzaladığı denizaltı anlaşmasını iptal etmesine Paris tepki gösterdi.

Fransa Dışişleri Bakanı yaptığı yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un talimatı üzerine Washington ve Canberra'daki büyükelçilerini istişareler için geri çağırdıklarını duyurdu.

Bakan, "olağanüstü bu hamlenin" ABD ve Avusturya hükümetlerinin yaptığı "olağanüstü" duyuruların ciddiyeti göz önüne alındığında meşru olduğunu ifade etti.

ABD, İngiltere ve Avustralya Hint-Pasifik bölgesinde yeni bir güvenlik ittifakı oluşturduklarını açıklamıştı. "Aukus" adı verilen ittifakın savunma alanında kapasite paylaşımını daha da güçlendireceği belirtilmiş, bu çerçevede Avustralya'nın nükleer denizaltılarla donatılacağı kaydedilmişti. Avustralya, bu duyurudan kısa süre sonra Fransa'yla yapılan milyarca euro değerindeki denizaltı projesini iptal etmişti.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Paris'in kararından duyulan üzüntü ifade edilerek, "Uzun süreli ortaklığımızda daha önce olduğu gibi gelecekte de farklılıkları aşmak için çaba göstermeye devam edeceğiz" denildi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Paris'in öfkesini anladıklarını ve önümüzdeki hafta New York'ta düzenlenecek Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Fransız tarafıyla konuyu üst düzey yetkililerle görüşmeyi umduklarını belirtti.

Canberra'dan da benzer bir açıklama geldi. Avustralya Dışişleri Bakanı ele alınması gereken oldukça zorlu meselelerin olduğunu ancak Fransa'yla yakın ve yapıcı biçimde birlikte çalışmaya devam edeceklerini söyledi.

Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Avustralya'nın kararını arkadan bıçaklama olarak nitelendirmiş, "Avustralya'yla güvene dayalı bir ilişki kurduk ve bu güvene ihanet edildi. Müttefikler arasında bu yapılmaz" ifadelerini kullanmıştı.

Avustralya, yeni nesil denizaltı üretimi için 2016 yılında tarihinin en büyük savunma ihalesini açmış, ihaleyi Japon ve Alman şirketleri geride bırakan Fransız DCNS firması kazanmıştı. Anlaşmanın imzalandığı tarihte denizaltıların toplam fiyatının 31 milyar euroyu bulduğu belirtilmişti."

* * *

Jeopolitik dengelerde Çin'in rolünün gittikçe belirleyici olması sonunda, Türkiye'nin yeri ve nasıl bir strateji izleyeceği, önümüzdeki günlerde en önemli tartışma konularından biri haline gelmiş bulunuyor.