Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
YAŞAM VE ÖLÜM ÜZERİNE: İLHAN SELÇUK 2
Dün İlhan Selçuk'un 15. ölüm yıldönümüydü.
Bu vesileyle onu özellikle genç kuşaklara anlatmak için birkaç yazı yayımlamaya karar verdim.
Bugün ikinci yazı olarak, İlhan Selçuk aramızdan ayrıldıktan üç gün sonra bu köşede yer alan yazımı; birkaç küçük ekleme ile yayımlıyorum.
Ayraç içinde siyahla vurguladıklarım, bugün yeni yaptığım eklemeler.
* * *
"ŞEHİT CENAZELERİ GELİRKEN: İLHAN SELÇUK'LA YAŞAM VE ÖLÜM ÜZERİNE...
Türkiye'nin dört bir tarafından gelen şehit cenazeleri yoğunlaşırken...
Biz de, bu cenazelerden daima çok ama çok etkilenmiş olan İlhan Selçuk 'u sonsuza uğurluyoruz.
Dokuz yıl boyunca...
Her iş günü...
Önceleri Cağaloğlu'nda...
Sonra Şişli'de...
Odasında buluştuk.
(Bir süre sonra onun arabasıyla birlikte gidip gelmeye başladık)
Konuştuk...
Dertleştik.
İnsanlar hakkındaki gözlemleri...
Gazete hakkındaki eleştirileri, projeleri, önerileri...
Anılarını...
İzlenimlerini...
Yaşamının en hassas sırlarını...
Paylaştık.
(Onların bir bölümü benimle mezara gidecek)
O sakin sakin...
Ben heyecanlı, vurgulu...
Kimi zaman yalnız...
Kimi zaman Alev Coşkun ve Ertin Akgüç'le birlikte...
Odasının kapısını nadiren kapattığımız için...
İsteyenin gelip katıldığı sohbetlerde...
Şehit cenazelerini...
Terörü...
Yaşamı...
Ölümü...
İrdeledik.
İlhan Bey'in kendine özgü bir üslubu vardı konuşmayı başlatmak için:
Ya bir soru sorar...
Ya da bir olay anlatırdı:
"Ne diyorsun şehit cenazelerine..." veya "Geçen günÜlfetveTurhan 'la biraz dertleştik..." diye söze başladı mı, belli ki terörü, şehitleri, yaşamı ve ölümü konuşacaktık.
Köşe yazarlığının verdiği alışkanlıkla düşüncelerini vurucu sloganlar biçiminde formüle etmeyi severdi.
Ve tabii keskin zekâsı ve büyük birikimi ile bunu çok da iyi yapardı.
Örneğin Ali Sirmen'in Salı günkü "Kendi Heykelini Yontan Adam" başlıklı muhteşem yazısında anımsattığı çarpıcı ifade hiç unutulabilir mi:
"İnsanın yaşamı, kendi yonttuğu bir heykeldir!"
(Çok güzel bir tanım)
Onun için her sohbet, her tartışma, yazacağı yazılar için yaptığı bir fikir cimnastiğiydi.
(Ne yazık ki benim böyle dertleşeceğim kimsem yok; oysa o denli gereksinmem var ki)
Ağzından en sık işittiğim söz "Bak bundan bir yazı çıkar" ifadesiydi. İşte size, böyle anlardan belleğimde kalmış olan bazı izlenimler:
Toplumsal, siyasal ve ideolojik bilinci "Bilinç kendi kaderimizi belirleme gücümüzdür" diye tanımlardı.
(Bence derinliği de olan, çok doğru bir tanım)
"Terörü, insanlık bilincine, ulusal bilince karşı bir saldırı olarak" lanetlerdi.
(Doğru bir tanı; haklı bir lanetleme)
Gelişmiş insan olmayı, insanlığın gelişmesini, kişinin kendi bilincinin ve iradesinin bir ürünü olarak görür, "Hayatın en büyük iki gerçeği doğum ve ölümdür; insanı insan yapan bunların arasını nasıl dolduracağına ilişkin kararlarıdır" derdi.
(Doğru)
"Ölümden, kendi ölümünden konuşmayı bir tabunun yıkılması" olarak görürdü.
"Kendi ölümünü espri ile karışık bir biçimde yumuşatarak irdelemeyi bir aşkınlık belirtisi" olarak kabul ederdi.
(Ben de aynen onun gibi yapıyorum)
"Bağımsızlık ilkesini sadece toplumlar ve devletler için değil, bireyler için de vazgeçilmez bir erdem" olarak nitelerdi.
(Haklı)
Teröre, şehitlere çok üzülür, her şehit haberiyle derinden sarsılırdı.
"Türk-Kürt eşitliğine ve kardeşliğine" inanırdı:
(Ben de bu eşitliğe ve kardeşliğe inanıyorum; inanmayan Türk ve Kürt kardeşlerime karşın, onlara direnerek)
Şehitler için "Gencecik çocukların yaşamı üzerinden Türkiye'yi bölüyorlar" diye hayıflanırdı.
(Haklı bir hayıflanma)
Gözaltına alınıp kalp krizi geçirmeden iki yıl kadar önce, "Gazetede artık 'İlhan Abi' dönemi kapandı" demeye başlamıştı.
Bu sözle kastettiği, Cumhuriyet'in kurumlaşması ve kendinden sonra da aynı doğrultuda yoluna devam etmesi gerekliliğiydi.
(Ama ne yazık ki, aramızdan ayrıldıktan sonra, gazete, yeterince kurumlaşamamış olduğu için, büyük sarsıntılar geçirdi ve hatta bir ara Atatürk'e karşı olan "İkinci Cumhuriyetçi çizgiye" bile kaydı)
Çevresini sürekli olarak ölümüne hazırladı.
Ama kendisi hiç ölmeyecekmiş gibi yaşadı:
Yaşadığı her anın bilincine vararak!"
(Ben de onun yaşına vardığım bugünlerde, öyle yapmaya çalışıyorum.)
* * *
İlhan Selçuk'la birlikte, Bağımsızlık, Özgürlük, Eşitlik, Dayanışma, Adalet ve Barış için mücadele etmek...
Atatürkçülük ile Sosyalizmi birleştirmek...
Zulme, sömürüye karşı direnmek...
Daha kolaydı!
Kendisinin de kurbanı olduğu Birinci Silivri Trajedisi sırasındaki "Baskı, Sömürü, Yağma ve Adaletsizlik Sorunları"nın bugün de, üstelik daha da şiddetlenerek devam ettiğini görseydi çok üzülürdü:
Cumhuriyet Gazetesi'nin, onun düşünsel mirası olarak Atatürkçülük ve Sosyalizm çizgisindeki savaşımı (elbette haksız ve hukuksuz olarak hapis yatanları unutmadan) sürdürmesi, bugünkü gazete yazarlarının, çalışanlarının ve yöneticilerinin görevidir!
