Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
YAPILMADAN GERİ ALINAN ÜCRET ZAMMI
Dün, önce Merkez Bankası 100 baz puan daha faiz indirimini açıkladı ve faizleri yüzde 15'ten yüzde 14'e indirdi.
Böylece iktidarın, faiz indirerek Türk Lirası'nın değerini düşürme ve enflasyonu yükseltme eğiliminin devam edeceği anlaşıldı.
Dolar'ın Türk Lirası karşılığı bu açıklamanın yapıldığı saate 15 lira 40 kuruştu.
Bir saat sonra Erdoğan 2 bin 825 Türk Lirası olan asgari ücretin 4 bin 250 Türk Lirası olarak tespit edildiğini açıkladı.
Dolar'ın değeri bu sırada 15 lira 50 kuruşa yükseldi.
Şimdi ekonomik göstergelerin tarihsel seyrini anımsayalım ve bu artışın ne anlama geldiğini görelim.
* * *
Bir yıl önce, 4 Ocak 2021 tarihinde Dolar'ın ve asgari ücretin değerleri:
Dolar'ın fiyatı, 7 lira 37 kuruş.
Asgari ücret, 2 bin 825 Lira.
Asgari ücretin Dolar değeri, 2.825/7,37=383 dolar.
Bugün 16 Aralık'ta Doların ve asgari ücretin değerleri:
Doların fiyatı 15 lira 50 kuruş.
İlan edilen asgari ücret, 4 bin 250 Türk Lirası.
Asgari ücretin dolar değeri, 4.250/15,50=274 Dolar.
Yeni ilan edilen asgari ücretin bir yıl önceki eski asgari ücretten Türk Lirası olarak farkı: 4.250-2825=Artı 1425 Türk Lirası.
Yeni ilan edilen asgari ücretin bir yıl önceki eski asgari ücretten Dolar olarak farkı: 383-274=Eksi 109 dolar.
Sonuç olarak, yeni asgari ücret eskisinden 1425 lira daha fazla görünürken, dolar değeri üzerinden 109 dolar daha eksik.
Daha net olarak belirtirsek, asgari ücret, enflasyondan arındırılmamış cari Türk Lirası değerine göre, eskisine oranla yüzde 50 artmış görünüyor ama dolar değeri üzerinden yüzde 28 eksilmiş.
* * *
Konuya bir de enflasyon üzerinden bakalım:
TÜİK'in indirimli olarak açıkladığı enflasyon oranı bu yıl için yüzde 20 dolayında.
İktidarın bütçede belirttiği artışlar, yüzde 30 dolayında.
Bağımsız uzmanların açıkladığı enflasyon oranı yüzde 50 dolayında.
Biz bunu yüzde 40 kabul etsek, 4250 Türk Lirası olarak ilan edilen asgari ücret, enflasyondan dolayı yüzde kırk değer kaybetmiş ve şöyle olmuş:
4250x0,40=1700 Türk Lirası aşağı düşmüş.
4250-1700=Eksi 2550 Türk Lirası
Yani bugünkü 4250 liralık asgari ücret, yıllık enflasyondan dolayı, bir yıl önceki enflasyondan arındırılmış olan sabit fiyatlarla, zaten 2550 Türk Lirası'na düşmüş.
Başka bir deyişle, enflasyon oranına göre, bu yıl ilan edilen asgari ücret, geçen yılki eski asgari ücrete göre: 2825-2550=275 Türk Lirası daha eksik.
* * *
Kasıtlı yapılan faiz indirimi ile yol açılan Dolar yükselişinin neden olduğu yüzde 40 enflasyon, sadece işçilerin, emekçilerin değil, bütün nüfusun cebinden eksilen paradır.
Bu para elbette "buharlaşmıyor", başka birilerinin cebine gidiyor.
Yerli ve yabancı kimlerin cebine gittiğini okurlarımızın ferasetine bırakıyorum.
