Kitaplar Sürekli Yazılar Kitap Söyleşileri |
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
MİLLİYETÇİLİK VE SOYKIRIM-VI
Ermeni milliyetçiliğinin, ayrılıkçı Ermeni örgütlerinin ve katliam yapan çetelerin arkasındaki en önemli öge, Osmanlı'nın paylaşım kavgasında rekabet içinde olan emperyalist güçlerdir. Unutmayalım ki, zayıflayan Osmanlı'nın emperyalist Batı ülkeleri tarafından paylaşılması, "Doğu Sorunu" olarak 19. Yüzyılın en önemli konularından biriydi. İmparatorluğun zayıflamasının iyice belirginleştiği 18. Yüzyıl'da, Osmanlı üzerindeki yabancı etkisi, Hıristiyan tebaa bahane edilerek çok artmıştı... Yabancı nüfuzunun siyaset sahnesine ilk açık yansıması Rusya ile imzalanan 1774 Küçük Kaynarca antlaşmasıdır... Antlaşmaya göre, Rus Çarı (o sırada Çariçe Katerina) Osmanlı'daki Ermeni tebaanın koruyuculuğunu üstleniyordu. Bu antlaşma, İngiltere'nin telaşlanmasına yol açtı... Osmanlıyla 1838 Ticaret antlaşmasını imzaladı... Bununla yetinmedi, çeşitli manevralarla Osmanlı'yı yanına aldı ve Piyemonte ile birlikte Rusya'ya saldırarak Kırım Savaşı'nı başlattı! Osmanlı'nın bu savaşa girecek parası olmadığı için de, siyasal baskılarla ona ilk kez "Dış borç zehrini" tattırdı... Ve 1881'de de İmparatorluğun iflasını ilan ederek, Düyunu Umumiye ile en önemli vergilerine el koydu. 1881'den itibaren de süreç, Osmanlı'nın paylaşılmasına ve kimin ne pay alacağı sorununa dönüştü. Paylaşım savaşı sadece Rusya ile İngiltere arasında kalmadı; Fransa, Almanya ve ABD de, Ermeniler ve öteki Gayri Müslimler açısından sürece dahil oldu... Kimisi misyoner okullarıyla, kimisi doğrudan siyasal destekle. Rusya, Osmanlı'nın komşusu ve ezeli düşmanı olarak bu bölüşüm kavgasında ön aldı ve Birinci Dünya Savaşı sırasında Ermeni çetelerinin de yardımıyla Van merkez olmak üzere Doğu vilayetlerini işgal etti, büyük bir katliam yaşandı. Tehcir kararı, Rusya'ya yardım eden Ermenilerin ikinci Van isyanı sırasında alınmıştır. Ermeni sorunu sürecinin arkasında yatan önemli tarihleri kısaca anımsayalım: 1774 Küçük Kaynarca antlaşması...
|
Tweet |
Bu siteden yapılacak alıntılarda kaynak gösterilmesi ahlak kurallarına uygun olacaktır.
Emre Kongar ile iletişim icin e-posta, site yöneticisi ile iletişim için e-posta
Son güncelleme tarihi 3 Şubat 2025