Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
KİŞİYE ÖZEL... DAVAYA ÖZEL...
Bir ülkenin hukuk sistemi, yargı düzeni, hiç kuşkusuz o ülkenin "kurucuları" tarafından belirlenen "devlet yapısı" içinde yer alır.
Her devlet, kendi anlayışına göre bir hukuk sistemi, bir yargı düzeni kurar.
Böylece her hukuk sistemi ve yargı düzeni, bir anlamda içinde yer aldığı devletin varlığını, varoluş, kuruluş ideolojisini de korumaya yönelik bir işlev görür.
Din devletlerinde hukuk düzeni ve yargı sistemi din ilkelerine bağlı olarak oluşturulur...
Totaliter İslam ülkelerindeki mahkemeler, Ortaçağ'daki Engizisyon Mahkemeleri veya Osmanlı'daki Şeriat Hukuku gibi.
Gerek Engizisyon Mahkemeleri, gerekse Şeriat Mahkemeleri, esas olarak içinde yer aldıkları devletin dine dayalı temel yapısını korumaya yöneliktir.
Çağımızdaki demokratik ülkelerde hukuk düzeni ve yargı sistemi temel insan hak ve özgürlükleri, demokrasi üzerine kuruludur.
Bu nedenle her şeyden önce demokrasiyi, temel insan hak ve özgürlüklerini korumaya, geliştirmeye yönelik bir biçimde işlemeleri beklenir.
Hukuk sistemi ve yargı düzeni anayasalarla belirlenir.
Anayasalar bir ülkenin "kurucuları" veya "politikacıları" tarafından yapılır:
Önce "kurucular" tarafından belirlenir, daha sonra "politikacılar" tarafından düzenlenir.
Bu anlamda, hukuk ve yargı, politikacıların kararlarına göre biçimlenir.
ABD gibi ülkelerde, "politikacılar", "kurucuların" iradelerine uygun, onu geliştiren az sayıda kararlarla anayasaları oluşturur.
İngiltere gibi ülkelerde bu süreç, zaman içindeki gelenek ve göreneklerin gelişmesiyle ortaya çıkar.
Azgelişmiş ülkelerde ise her iktidar kendi meşrebine göre anayasa ile oynar, kimi zaman ortalık karmakarışık olur, ortada ne demokrasi kalır, ne de insan hakları.
Çağdaş demokratik hukuk devletlerinde, "politikacıların", demokrasi ve insan hakları bağlamındaki hukuk sistemini ve yargı düzenini temelden bozacak, yozlaştıracak kararlar almalarını anayasa mahkemesi denetler.
Azgelişmiş ülkelerde "politikacılar" anayasa mahkemesinin yapısı ve işlevleri ile de oynadığından, mahkeme bu denetim işlevlerini yapamaz hale getirilir.
AKP iktidarı, karşılaştığı her olayı, siyasal iradesi önünde engel gördüğü her sorunu, yasalarda ya da anayasada değişiklik yaparak aşma davranışını benimsemiş görünüyor.
Bu nedenle sık sık, kişiye özel, ya da davaya özel düzenlemeler gündeme geliyor.
Kişiye özel düzenlemelere ilişkin son örnek MİT Müsteşarı hakkındaki hukuki işlemleri durduran yasal düzenlemedir.
Davaya ilişkin düzenlemelere son örnek ise kamuoyunda "Balyoz" olarak bilinen, askerlerin yargılandığı Silivri'deki davada, duruşmalarda avukatların varlığını zorunlu kılan hükümlerin değiştirilmek istenmesidir.
Zaten delillerin gerçekliğinin ciddi raporlar çerçevesinde tartışmalı olduğu ve bu delillerin değerlendirilmesi aşamasının atlanmasından dolayı tepkilerin oluştuğu bu davada böyle bir düzenleme, ülkedeki hukuk sistemine ve yargı düzenine karşı olan güveni iyice sarsacaktır.
Bir an önce böyle uygulamalardan vazgeçilmesi gerekir!
Not: Bugün Bakırköy Marmara Forum'da 14-16, Esenyurt Akbatı'da 17-19 saatleri arasında Remzi Kitabevi'nde kitap imzalayacağım.
