Kitaplar Sürekli Yazılar Kitap Söyleşileri |
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
HER SİYASAL VE TOPLUMSAL ŞOK İSTENEN SONUCU DOĞURMAYABİLİR Türkiye büyük bir şok yaşıyor. Siyasette, yargıda, orduda, medyada art arda tanık olunan "ilkler" herkesi şaşkına çeviriyor. Bu şoku yaratanlar ne amaçlıyor? Şok sonrası ne olacak? Toplum nereye gidiyor? Bu soruların yanıtlarını vermek kolay değil. Çünkü tarih, yaratılan şokların her zaman istenen sonuçları doğurmadığını, hatta zaman zaman planlananın tam tersi gelişmelere yol açtığını gösteriyor. Osmanlı'nın Birinci Dünya Savaşı'na girmesi tam bir şoktu. Savaş, gizli anlaşmalarla, Alman zırhlılarının Karadeniz'e çıkıp Rusya'yı bombardıman etmesi ile emri vaki olarak başlamıştı. Amaç, savaşı kazanarak yeniden güçlenmek, Bakü'nün petrolü ve Mısır'ın pamuğu ile Osmanlı İmparatorluğu'nu kurtarmaktı. Sonuç, tam tersi oldu: İmparatorluk yenildi, işgal edildi, tarih sahnesinden silindi. Yenilgi, Mondros, Anadolu'nun işgali, Sevr tam bir şoktu. Amaç, Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarını Yunanistan, Ermenistan, Kürdistan, İngiltere, İtalya ve Fransa arasında paylaştırmaktı. Sonuç tam tersi oldu: Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde, Kurtuluş Savaşı kazanıldı, Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. İnönü'nün Çok Partili Sisteme geçişi tam bir şoktu. Amaç, demokrasiyi geliştirmekti. Sonuç, tam tersi oldu: Serbest seçimlerle iktidara gelen Demokrat Parti demokrasiyi geliştirmek yerine geriletti, tahrip etti. Yol açtığı 27 Mayıs ihtilali ile askeri müdahaleler dönemi başladı. 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesi tam bir şoktu. Amaç, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti kurmak ve bunu güvence altına almaktı. Sonuç tam tersi oldu: Hem anarşi yaşandı hem de 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980'deki baskıcı askeri darbeler ile Türkiye'de demokrasi geriledi. 28 Şubat 1997 tarihindeki Milli Güvenlik Kurulu kararı tam bir şoktu. Amaç, irticayı bir milli tehdit olarak belirlemek, siyasetteki dinci yaklaşımı temsil eden Refah Partisi'nin iktidarını engellemek ve demokratik, laik rejimi korumaktı. Sonuç tam tersi oldu: Refah'tan ayrılan bir grup politikacının kurduğu AKP iktidara geldi ve Anayasa Mahkemesi tarafından, laiklik karşıtı eylemlerin odağı olduğu belirlendi. Tabii her şoktan sonra, geçici bir yanılsama devri yaşandığını ve şoku yaratanların amaçlarına uygun sonuçlar alındığının sanıldığı kısa dönemlerin görüldüğünü de anımsatalım. Ama bir süre sonra ortaya çıkacak hesaplanmayan sonuçların, hepimizle birlikte, bize bu günlerdeki şokları yaşatanları da şaşırtabileceğini hiç aklımızdan çıkarmayalım. Toplumsal ve siyasal diyalektik her zaman iktidarların, darbecilerin, şokçuların istediği, planladığı gibi işlemeyebiliyor. |
Tweet |
Bu siteden yapılacak alıntılarda kaynak gösterilmesi ahlak kurallarına uygun olacaktır.
Emre Kongar ile iletişim icin e-posta, site yöneticisi ile iletişim için e-posta
Son güncelleme tarihi 2 Aralık 2024