Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
1968'DEN 2010'A: EVLATLARIMIZA KIYMAYIN!
1968 yılı dünyada gençlik hareketleri açısından bir dönüm noktasıydı...
Paris'te başlayan üniversite gençliğinin isyanı derhal bütün dünyayı etkisine almıştı...
Gençlik, eğitimde reform istiyor, kapitalizmin sömürüsüne, kültürel ve siyasal dayatmasına başkaldırıyordu.
Hareketin bir felsefi temeli ve bir düşünce lideri de vardı:
Herbert Marcuse'nin Marxizm ile Frankfurt okulunu birleştiren "Yeni Sol" yaklaşımı, başkaldıran gençliğin temel görüşünü biçimlendirmişti:
Sistemin ürettiği "Tek boyutlu kültür" ve bunun ürünü olan "Tek boyutlu insan" gençliğini isyan ettiği kalıplardı.
Fransa ve Avrupa'nın öteki ülkeleri bir iki yıl içinde gerekli reformları yaptılar...
Gençlik hareketleri Avrupa'da, belli değişimlerin gerçekleştirilmesi sonunda duruldu.
Türkiye'de ise olaylar farklı bir yol izledi.
Çünkü Türkiye'nin hem toplumsal yapısı, hem siyasal düzeni Batı Avrupa'dan farklıydı.
1961 Anayasası'nın getirdiği özgürlük ortamı içinde "Anti emperyalizm" ekseninde düzene başkaldıran gençler birbirinden farklı yollar izledi.
Marxizmin her türü, sol ve sağ sapmalar, goşist eylemler, Moskovacı, Pekinci ve Milli Demokratik Devrimci çizgiler, hem birbirleriyle çatıştı hem de kendi içlerinde bile küçük fraksiyonlara bölünerek çeşitli eylemlere girişti.
Bütün bu kargaşanın sonunda:
Pek çok gencin hayatı kaydı...
12 Mart 1971 askeri darbesi gerçekleşti...
Her türlü gençlik eylemi bastırıldı...
1961 Anayasası sınırlandı ve kısıtlandı...
Bir çok eylemci genç öldürüldü...
Üç gençlik lideri idam edildi.
Dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, "Türkiye'yi bu komünist gençlere mi emanet edeceğiz?" diyerek, "Milliyetçi, mukaddesatçı gençliğe, İmam-Hatip eğitimine" yeşil ışık yaktı.
12 Mart darbesi Türkiye'de siyaseti de değiştirdi:
Demokrat Parti'nin devamı olan Adalet Partisi bölündü...
Ortanın Solu hareketinin lideri Ecevit'in İnönü'yü devirerek Genel Başkan olduğu CHP, seçimlerde birinci parti oldu ve dinci Milli Selamet Partisi ile koalisyon yaptı.
Kıbrıs çıkarmasından sonra ABD Türkiye'ye ambargo koydu, koalisyon bozuldu; Ecevit, hükümeti bıraktı gitti...
Uzun müzakerelerden sonra uzlaşmaz görünen Liberal Sağ, Dinci Sağ ve Milliyetçi Sağ, Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti'ni kurdu...
Ve Türkiye'de olaylar çığrından çıktı, terör tırmandı.
Gençler yine sokağa döküldü...
Sonuç 12 Eylül askeri darbesi oldu.
12 Eylül darbesinin açtığı yoldan gelen AKP, bugün iktidardadır.
1968 olaylarından kırk yıl sonra dünya kapitalizmi yeni bir kriz yaşıyor...
Krizin aşılması için, bir yandan büyük firmalara ve bankalara para aktarılıyor, bir yandan da piyasa ekonomisinin acımasızlığını pekiştiren "kemer sıkma" önlemleri alınıyor...
Eğitim gibi, sağlık gibi, sosyal güvenlik gibi hizmetlerin maliyetleri arttırılıyor...
Yük, zenginlerin üzerinde alınıp, yoksullara fatura ediliyor...
Bunun sonucunda da Yunanistan'da, İtalya'da, İngiltere'de Fransa'da gençlik eylemleri yeniden ortaya çıkıyor...
Türkiye ise hem bu küresel krizden etkileniyor, onun yükünü çekiyor...
Hem de kendine özgü rejim sorunlarıyla boğuşuyor.
Ayrıca gelir adaletsizliğiyle, işsizlikle, Sosyal Devletin çökertilmesiyle karşı karşıya.
Bu ortam içinde ortaya çıkan öğrenci olaylarına sevgiyle, müsamahayla, anlayışla yaklaşalım...
Bütün bu büyük krizlerin faturasını gençlerimize kesmeyelim...
Türkiye'yi yönetenlere ve onları destekleyen medyaya sesleniyorum:
Evlatlarımıza kıymayın!
