Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
BİR BULDOZER'İN YAŞAM ÖYKÜSÜ: ŞAKİR ECZACIBAŞININ ANILARI
"Çağrışımlar, Tanıklıklar, Dostluklar":
Şakir Eczacıbaşı'nın anılarına koymak için sadece benimle bir aya yakın tartıştığı isim.
"Sadece benimle bir aya yakın tartıştığı" diyorum, çünkü daha başka kimlerle tartıştığını bilmiyorum.
Ama Şakir'i tanıdığım kadar en azından başta Doğan Hızlan olmak üzere daha pek çok yakın ve güvendiği dostuyla tartışmıştır anılarına koyacağı ismi. Ben, sanatsal açıdan ve duygusal dünyasında bu denli uçlarda dolaşan, ama iş karar vermeye gelince bu denli akılcı ve tanıdığı bütün uzmanlara danışan bir insan tanımadım diyebilirim.
Coşkuluydu...
Öfkeliydi...
Sevinçliydi...
Kızardı...
Severdi...
Duygularını saklamaz, olanca coşkusunu dışa vururdu...
Öfkesini, eleştirisini, sevincini ve övgüsünü dostları için bolca harcardı...
Dolu dolu yaşadı...
Hastalığıyla da son nefesine kadar mücadele etti...
Tabir caizse "İşinin başında" öldü!
Daha yapacağı çok iş, gerçekleştireceği çok proje, yazacağı çok anı vardı...
Durmak bilmeyen, engel tanımayan bir buldozerdi o!
Projelerinin motivasyonunu, duysallığından, heyecanından, başarısını ise akılcığından, plancılığından, danışma yeteneğinden ve icracılığından alırdı.
Anıları çok değerli bir edebi yapıt niteliği taşıyor...
Deneme edebiyatımızın başyapıtlarından biri sayılabilir...
Derinliğine toplumsal ve kültürel çözümlemeler, Şakir Eczacıbaşı'nın yaşam çizgisindeki ilginç olaylar ve kişilerle bütünleştirilerek aktarılıyor okura...
En karmaşık, en tartışmalı sorunlar, Şakir'in kaleminden son derece basit, anlaşılır ve heyecanla okunur metinler haline dönüşmüş.
Remzi Kitabevi tarafından yayınlanan kitabın kalınlığı sakın okurları ürkütmesin...
Deneme üstadı Melih Cevdet Anday'ı anımsatan üslubuyla son derece kolay okunan, çok ilginç bir kitap olmuş "Çağrışımlar, Tanıklıklar, Dostluklar".
Bu ismi çok tartıştık.
Çünkü düz, basit bir metin yazmak istemiyordu.
Kültür üzerine, toplum üzerine, insan üzerine gözlemlerini, yaşamıyla harmanlayarak aktarmak istiyordu genç kuşaklara.
Tanıdıklarını kimsenin pek de dikkat etmediği özellikleriyle, tanıklıklarını üstün gözlem gücünün çözümlemeleriyle yazmıştı.
Kitabın ismindeki "Çağrışımlar" sözcüğü, onun üstün gözlem gücüne eklenen büyük kültür birikiminin sonuçlarını okurlara aktarmak amacını vurguluyor!
Eczacıbaşı'ın anıları kültür tarihimize de büyük bir katkı yapıyor.
Hemen hemen her bölümü bir ayrı hazine.
Örneğin, "Eyüboğlu kardeşler ve ötekiler" başlığını taşıyan 52 sayfalık bölüm
Tahiri-Eyyubi tartışmasına oturtulmuş, Köy Enstitülerinden başlayan, faşist 12 Mart
darbesine uzanan bir ilginç buket:
Köy Enstitülerinin kapatılmasıyla başlayan ve faşist askeri darbelere kadar uzanan
bir sürecin son derece ince bir çözümlemesi.
Daima karşı görüşleri ve karşıt oluşumları dikkate alan ve bence hayattaki büyük
sanat ve yönetim başarısını bu diyalektik yönteme borçlu olan Şakir Eczacıbaşı
bu bölüme de, Eyüboğlu kardeşlerin karşıtlarıyla, Kemal Tahir'le başlıyor...
Mutlaka ama mutlaka okunması gereken bir metin bu bölüm.
Sevgili okurlarım, bu sütunda Şakir'in anılarından ilerde de çeşitli
vesilelerle söz edeceğim.
Çünkü güncel sorunların ve olayların temelinde yatan tarihsel oluşumlara da
tanıklık eden bir kitap bu.
İçinde tarihsel kimliklerden güncel şöhretlere kadar pek çok isim, pek çok kişilik,
pek çok önemli olay var.
Şimdilik, son günlerde Hanefi Avcı'nın kitabıyla birlikte, yayınlanan en
önemli yapıt olduğunu vurgulamakla yetiniyorum.
