Emre Kongar'ın Resmi^* İnternet Sitesi

Makaleler

Articles in English

AYDINLANMA

EMRE KONGAR

AKP AÇILIM KONUSUNDA NEDEN TOPLUMSAL UZLAŞMA SAĞLAYAMIYOR?

Dünkü Meclis müzakerelerinde iktidardaki AKP'nin yeniden bir "toplumsal uzlaşma arayışına" geçtiği görülüyor.

AKP bu toplumsal uzlaşma arayışında neden başarılı olamıyor?

Yedi yıldır iktidarda olan bir siyasal partinin belli bir konudaki toplumsal uzlaşma arayışı hiç kuşkusuz o zamana dek izlediği genel siyasetle, bu siyasal çizginin toplumsal uzlaşmaya ne denli yatkın olduğuyla yakından ilgilidir.

AKP liderliği, sadece kazandığı seçimlerin akşamında "toplumun tüm kesimlerini kucaklayacağı" mesajını vermiş, ama derhal, bırakın muhaliflerini, müttefikleriyle bile uzlaşma aramayan bir tutum izlemiştir.

Hemen hemen tüm konularda "uzlaşmacı" olmaktan çok "dayatmacı", "kucaklayıcı" olmaktan çok "dışlayıcı" bir davranış sergilemiştir.

Bu davranışın yakın örneği, sonradan adı "Demokratik Açılım" olarak değiştirilen "Kürt Açılımının" Mecliste görüşülmeye başlamasında bile gözlenmiştir:

Muhalefet partilerinin bütün itirazlarına ve açılıma destek veren bir takım köşe yazarlarının tüm uyarılarına karşın AKP iktidarı, bu açılım tartışmasını Atatürk'ün ölüm yıldönümü olan 10 Kasım tarihinde başlatmakta ısrarlı olmuştur.

Aslında simgesel anlam taşımanın dışında fazla bir işlevsel yararı olmayan bu tarih tartışması bile, üstelik "toplumsal uzlaşma" aradığı bir konuda dahi, AKP'nin ne denli uzlaşmadan uzak bir anlayışta olduğunun göstergesi olarak algılanabilir.

Tabii böyle simgesel olayların dışında da, iktidarın dayatmacı tutumu önemli yasa değişikliklerinde ve Cumhurbaşkanlığı seçimi gibi temel kararlarda çok daha belirgin bir biçimde toplumun siyasal belleğine kazılmış durumdadır.

Sonuç olarak, "Kürt Açılımı" ya da "Demokratik Açılım" konusunda "toplumsal uzlaşma" arayan AKP'nin bugüne kadar topluma "uzlaşmacılık" konusunda hiç de güven vermediği, "dayatmacı" bir iktidar imajı çizmiş olduğu bugünkü arayışlarının arkasındaki başarısızlığın en temel nedeni olarak zikredilebilir.

"Kürt Açılımı" veya "Demokratik Açılım" üzerindeki uzlaşma arayışının başarısızlığının özel nedenleri ise bu genel güvensizliğe ek olarak projenin yönetimi sırasında yapılan şu hatalarda aranabilir:

1. Proje önce etnik bir sıfatla, "Kürt Açılımı" olarak isimlendirilmiş, bu ise projenin "demokratik" olduğu iddiası hakkında kuşkular yaratmıştır.
    
2. Proje içi doldurulmadan tartışmaya açılmış ve bugüne kadar da içeriği somut bir biçimde tümüyle açıklanmamıştır.
    
3. İktidar projeyi önce politikacılarla ve siyasal muhataplarıyla değil, kendi yandaşı izlenimi veren medya mensuplarıyla paylaşmayı tercih etmiştir.

   Bu davranış "uzlaşma" arayışından çok zaten etiketlenmiş olduğu "dayatmacı" tutumun bir dışa vurumu olarak algılanmıştır.
    

4. Projenin oluşturulması ve topluma sunulması sırasında bunun arkasında iç dinamikten çok dış dinamiğin özellikle de ABD'nin Ortadoğu'daki çıkarlarının etkili olduğu konusunda çok ciddi kuşkular ortaya çıkmıştır.
    
5. Projenin bir aşaması olduğu anlaşılan "yurda dönüş" sırasında yaşananlar, hem hukuk ve adalet konusunda iktidara karşı oluşan güvensizliği pekiştirmiş hem de projenin terör örgütü PKK'nın denetiminde olduğu izlenimi yaratmıştır.
    
6. Yine bu arada PKK lideri tarafından yapılan açıklamalar "açılım projesinin" ABD yanında, doğrudan terör örgütü tarafından oluşturulduğu ve buradan yönetildiği izlenimi doğurmuştur.

Unutmayalım ki gerçek toplumsal ve siyasal uzlaşmalar, ortak noktalar üzerinde buluşarak gerçekleştirilebilir, iç ve dış dayatmalarla değil.