Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
"EĞER": OKUR ÖNERİLERİYLE YENİDEN
Özellikle içerdeki dostlarım ve okurlarım için çevirdiğim Kipling'in "Eğer" şiirini sizlerden gelen öneriler, eleştiriler ve katkılarla geliştirmeye çalıştım.
Ben zaten çok zor yazan biriyim.
"Eğer" çevirisi ise üç haftadır neredeyse artık bir karabasan halini aldı:
Beş değişik söylem geliştirdim çeviri seçenekleri için.
Çünkü İngilizce'nin cümle yapısıyla Türkçe'nin söz dizimi mantığı birbirine pek de uymuyor.
Yaptığınız çeviri "Hem sadık hem de güzel olsun" deyince, işler çok daha zorlaşıyor.
Neyse, sonunda birini seçtim ve artık bu defteri kapatmak istiyorum.
Hemen belirtmeliyim ki bu şiirin kültürümüze, anılarımıza, günlük yaşamımıza bu denli nüfuz etmiş olması beni şaşırttı.
İçlerinde ünlü isimler, profesyonel çevirmenler de olan okurlarımdan gelen yardımlar, anılar, yorumlar o denli çoktu ki, bunları yollayanların adlarını burada anmaya asla yerim yetmez.
Hepsine minnetlerimi, teşekkürlerimi, saygılarımı ve sevgilerimi sunarak, biraz daha geliştirmeye çalıştığım çeviri modellerinden birini dikkatlerinize sunuyorum:
EĞER
Eğer herkes çıldırmış, seni suçlarken...
Başını dik tutmayı,
Eğer herkes senden kuşkulanırken...
Kendine güvenmeyi,
Ama bu kuşkuları da hoşgörüyle karşılamayı,
Eğer beklemeyi ve beklemekten bıkmamayı,
Veya hakkında yalan söylenirken...
Yalan söylememeyi,
Ya da senden nefret edilirken...
Nefret etmemeyi,
Ve yine de insanlara tepeden bakmamayı...
Çokbilmişlik taslamamayı...
Başarabiliyorsan:
Eğer düş kurmayı...
Ve düşlerine tutsak olmamayı,
Eğer düşünmeyi...
Ve düşüncelerini ihtiras haline getirmemeyi;
Eğer hem Zaferi hem de Felaketi göğüslemeyi
Ve bu iki sahtekara da eşit davranmayı;
Eğer söylediğin gerçeklerin üç kağıtçılar tarafından
Aptalları tuzağa düşürmek için çarpıtıldığını duymaya dayanmayı,
Ya da yaşamını adadığın eserlerin yıkıldığını gördüğünde
Eğilip, kırık dökük araç gereçlerinle onları yeniden inşa etmeyi
Gerçekleştirebiliyorsan:
Bütün kazanımlarını bir yere toplamaya
Ve hepsini bir yazı-turayla riske atmaya,
Ve kaybettiğinde yeniden baştan başlamaya
Ve kayıpların hakkında tek bir söz etmemeye;
Eğer yüreğin, sinirlerin ve kasların...
Yok olduktan sonra bile
Onları yeniden dönüşün için zorlamaya,
Ve içinde onlara "Dayan!" diyen...
İradenden başka hiçbir şey kalmamışken dayanmaya...
Gücün yetiyorsa
Eğer erdemlerini koruyarak kalabalıklarla konuşmayı,
Ya da insanlığını unutmadan krallarla birlikte yürümeyi becerebiliyorsan,
Eğer ne düşmanların ne de sevgili dostların seni incitebiliyorsa;
Eğer herkes sana güveniyor ama yapamayacağın şeyleri beklemiyorsa,
Eğer acımasızca geçen her dakikanın her saniyesini...
Bir uzun mesafe koşucusu gibi hakkını vererek yaşayabiliyorsan,
İşte o zaman Dünya ve içindeki her şey senin olur,
Ve daha da önemlisi...
Sen artık Adam olmuşsundur oğlum.
