Emre Kongar'ın Resmi* İnternet Sitesi


Kitaplar

Green Bullet Makaleler

Green Bullet Articles in English

Sürekli Yazılar


 

AYDINLANMA

 

EMRE KONGAR

 

LAİKLİĞİN PÜF NOKTASI

21'inci yüzyıl Türkiyesi'nde hâlâ laikliğin tanımını tartışmamız utanç verici.

Ama ülkemde insanı çok daha fazla utandıracak olaylar da oluyor.

Örneğin, Başbakan, kararnamesi olmayan bir Merkez Bankası Başkanı adayının türbanlı eşinin konumunu, kocası sanki resmen aday gösterilmiş gibi, bir hafta boyunca kamuoyunda tartıştırmakta ve kendisi de bu tartışmanın ateşli bir tarafı olmakta bir sakınca görmüyor.

Laiklik tartışması ile türban sorunu birbirine bağlı.

* * *

Başbakanın laiklik anlayışı ile, tarihsel, toplumsal ve kuramsal yani bilimsel laiklik anlayışı birbirini tutmuyor.

Başbakan "Devlet laik olabilir, birey laik olamaz" diyor.

Oysa, tarih, toplum, kuram ve dolayısıyla bilim, "Birey, hangi inançta olursa olsun, laik de olabilir" diyor.

Başbakan, "türban" ya da "sıkmabaş" denilen başörtüsü biçiminin "inancın (Müslümanlığın) gereği" olduğunu ve bir "özgürlük sorunu" niteliği taşıdığını söylüyor.

Oysa sadece Türkiye'de değil, dünyada yaşayan milyonlarca Müslüman kadın ve erkek "türban" ya da "sıkmabaş" denilen başörtüsü biçiminin "dinin (Müslümanlığın) gereği" olduğunu ve bir "özgürlük sorunu" niteliği taşıdığını düşünmüyor.

* * *

Başbakan ve onun gibi düşünenler mi haklı, yoksa onlar gibi düşünmeyen milyonlar mı?

Bu sorunun yanıtını kim verecek?

Hakem kim? Nerede?

* * *

Biliyoruz ki aynı dinden olan farklı mezheplerin ve değişik ülke halklarının dinlerini yaşama biçimleri birbirlerinden farklı.

Örneğin, Suudi Arabistan'ın, İran'ın, Libya'nın, Türkiye'nin yani bu ülkelerde yaşayan Müslümanların din uygulamaları birbirinden değişik.

Hakem kim? Nerede?

* * *

Peki, zaten bir din mensuplarının hangi kurallara uyacağı bile tartışmalıyken, bir de din ilkeleri ile devlet ilkeleri çatışırsa ne olur?

Yanıt laiklikte:

Laik ve demokratik ülkelerde, tek bir dinin ilkeleri, devlet yönetimine egemen kılınamaz.

Çünkü devlet bütün dinlere, mezheplere, inançlara ve inançsızlara aynı uzaklıktadır ve hepsini korur.

* * *

Ama laikliğin "püf noktası" burada değildir.

Laikliğin "püf noktası", devletin asıl, belli bir inancın sahiplerini, o inancın lideri olduğunu iddia edenlerin baskısından korumasıdır.

Asıl demokrasi, asıl laiklik, asıl "özgürlük sorunu", herkesin inancını, bir siyasal ya da dinsel liderin emirlerine göre değil, kendi özgür iradesine, vicdanına göre yaşayabilmesidir.

* * *

İnanç konularında hakem, inanç sahibinin vicdanıdır:

Çünkü davranışlarının hesabını o verecektir, tek başına!

İşte laikliğin "püf noktası", bireye bu özgürlüğün tanınmasıdır.


  Bu siteden yapılacak alıntılarda kaynak gösterilmesi ahlak kurallarına uygun olacaktır.

Emre Kongar ile iletişim icin e-posta, site yöneticisi ile iletişim için e-posta

Son güncelleme tarihi 2 Aralık 2024

Valid HTML 4.01 Transitional