Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
AYDINLANMA
EMRE KONGAR
AVRUPA BİRLİĞİNDE LAKİLİK TARTIŞMALARI
Köktendinciler, dünyanın her yerinde ve her zaman, hangi dinden, mezhepten ya da tarikattan olurlarsa olsunlar, daima aynı tür davranışları sergiliyor.
Dolayısıyla, Avrupa Birliği'ni bir "Hıristiyan Kulübü" yapmak ya da böyle görmek isteyenlerin başında Vatikan'ın gelmesi hiç de şaşırtıcı değil.
Ama Alman Hıristiyan Demokratlarının, Fransız politikacısı Giscard d'Estaing'in ve son Roma toplantısından sonra da Polonya ile İspanya ve İtalya'nın Avrupa Birliği'nin yeniden yazılmakta olan Anayasası'nın giriş bölümünde Hıristiyan değerlerine atıf yapılmasını istemeleri, hayli düşündürücü.
Ben Varşova'da, Avrupa Birliği'nin gelecekteki kültür politikalarının tartışıldığı toplantıda, bu noktaya dikkati çeken bir bildiri sundum.
Tarihsel ve siyasal-toplumsal süreçlere gönderme yaparak hazırladığım bildiride özetle, tarihteki bütün kanlı savaşların dinci ve milliyetçi ayrımcılık üzerine dayandırıldığını anımsatarak, "Uluslar arası barış ve hoşgörü ekseninde bir bütünleşme sağlamak iddiasındaki bir örgütlenmenin" yani Avrupa Birliği'nin, herhangi bir dine gönderme yapmasının, doğrudan doğruya, Birliği amacından saptırıcı bir davranış olacağına işaret ettim.
Sözlerimi de "Berlin duvarının, Soğuk Savaş'ın bitişini simgeleyen yıkılması ile insanlığın yeni bir aşamaya ulaştığı söyleniyor; şimdi herhangi bir dinin değerlerine gönderme yaparak, Avrupa Birliği'nin içinde yeni Berlin Duvarları inşa etmeyelim" diyerek bitirdim.
Toplantının tartışmalar bölümünde bildirimin üzerinde çok duruldu.
Sonunda, toplantının genel havasını yansıtan on maddelik özet içinde sonuncu madde olarak Avrupa Birliği'nin laik ilkeleri geliştirmesi gerektiği vurgulandı.
Toplantı sonrasında hazırlanan on maddelik özet, kısaca şöyle:
"Varşova'da aralarında Rusya ve Türkiye'nin de bulunduğu 13 ülkeden gelen elli kadar yabancı kültür politikaları uzmanının bulunduğu toplantıda, Avrupa Birliği'nin genişlemesi arifesinde, yeni Avrupa realitesi çerçevesinde önerilerimiz şunlardır:
1) Önemli kültürel kamu alanlarını demokratik şeffaflık ve yasa egemenliği çerçevesinde geliştirmek.
2) Başta mülteciler olmak üzere, cinsiyet farklılıklarını ve azınlık gruplarını dikkate alarak, kültür politikaları konusunda katılım için herkese eşit hak tanınması yoluyla demokratik değerleri güçlendirmek.
3) Avrupa içindeki ve dışındaki kültürel bölgeler arasındaki güç farklılıklarını dikkate almak.
4) Kültür ile iktidar arasındaki çelişkiyi dikkate alarak,
i. eşitsizlikleri, pozitif ayrımcılık ile düzeltmek.ii. kültürel altyapının marjinal eğilimler tarafından da kullanılmasını sağlamak.
iii. Hem akademik çevrelerde hem de bu çevrelerin dışında, yaratıcı kültürel etkileşimi özendirmek.
5) Daha az kullanılan dillere önem vererek hareketliliği ve çok dilliliği desteklemek.
6) Avrupa dışı sorunlara ilişkin duyarlılığı sistematik ve tutarlı olarak desteklemek.
7) İkili karşılıklılık ilkesini aşan bir biçimde, çok taraflı politikaları ve eylemleri özendirmek.
8) Açık ve birbirleriyle ilişkili olan kültürel kimlikler üzerine dayalı Avrupa kültür politikaları ile, dış kültür politikaları arasındaki bütünselliğin sağlanması için çaba sarfetmek.
9) İletişim ve işbirliği alanında çağdaş bir eşitlikçiliği ve demokratikliği temsil ettikleri için resmi ve gayri resmi kültürel network oluşumlarını desteklemek ve bütünleştirmek.
10) Açıklık ve farklılık ilkelerini ciddiye almak ve Avrupa kültür politikalarının laik karakterini korumak için çalışmak."
Sevgili okurlarım, 1 Mayıs 2004'te Avrupa Birliği, yeni katılan on ülke ile yepyeni bir kimlik ve işleyiş kazanacak.
Türkiye şimdiden bu yeni oluşumu fark edip ona göre yeni stratejiler oluşturmalıdır diye düşünüyorum.
Yukardaki bilgileri, bu konuyu tartışmaya açmak için sizlerle paylaştım.
Tabii bunları kim okur, kim tartışır, o da başka sorun!
Not: Bildirimin İngilizce özeti İnternet sitemden okunabilir.
