Emre Kongar'ın Resmi* İnternet Sitesi


Kitaplar

Green Bullet Makaleler

Green Bullet Articles in English

Sürekli Yazılar


 

AYDINLANMA

 

EMRE KONGAR

 

PROF. YILMAZ ESMER TÜRKİYE'NİN NABZINI TUTUYOR

 

Prof. Yılmaz Esmer, Türkiye'nin yetiştirdiği en değerli toplumsal bilimcilerden biridir.

Yale'den diploması, Stanford'dan doktorası vardır.

1960'ların sonunda ve 1970'lerin başında Hacettepe Üniversitesi'nde hocalık yapmış, 12 Mart 1971 tasfiyesine uğramış, yargı yoluyla hakkını söke söke alarak geri dönmüş, sonra da istifa etmiştir. Halen Boğaziçi Üniversitesi'nde hocalık yapmaktadır.

Yani 12 Mart cehenneminden de bir dürüstlük ve medeni cesaret diploması alarak mezun olmuştur.

Ben Hacettepe Üniversitesi'nde bir süre kendisiyle birlikte çalışma onurunu paylaştım.

Sonra, 12 Mart 1971 hepimizi bir yana savurdu.

Yetmedi 12 Eylül 1980 bir defa daha buldozer gibi üzerimizden geçti.

Uluslararası konjonktüre de egemen olan Soğuk Savaş mantığı, Türkiye'de bağımsız toplumsal bilim araştırmalarına ve eğitimine izin vermek niyetinde değildi.

Her neyse, kanına "bilimsel çalışma virüsü" giren herkes gibi Yılmaz Esmer de bütün engellere ve darbelere karşın, kendini yurt dışında ve yurt içinde geliştirmeyi sürdürdü ve bugün, uluslararası ünde ve değerde, iftihar ettiğimiz bir biliminsanı oldu.

İşte bu değerli araştırmacı geçenlerde, Sevinç ve Erdal İnönü Vakfı'nın sürekli olarak düzenlediği etkinlikler çerçevesinde, yönetmekte olduğu iki uluslararası araştırmanın sonuçları hakkında çok ilginç bir konferans verdi.

Soruları birbirine benzeyen ama kapsamları farklı olan iki ayrı araştırmanın sonuçlarını karşılaştırmalı olarak çözümledi.

Birinci araştırma dünya nüfusunun yüzde 80'ini kapsayan bir projenin parçası. Şubat 2001 krizinden önce yapılmış.

İkinci araştırma, sadece Avrupa'yı kapsıyor. 2001 Şubat krizinden sonra yapılmış.

Her ikisi de Türkiye'nin toplumsal değerlerini, öteki ülkelerle karşılaştırmalı olarak inceliyor.

Soruları benzer olduğu için, birbirleri ile karşılaştırma olanağı da veriyor.

Esmer'in yönettiği bu son derece önemli araştırmaların çarpıcı sonuçlarından bazılarını şöyle özetlemek olanaklı:

1) 2001 Şubat krizi insanları mutsuzlaştırmış. Krizden önceki mutsuzluk oranı yüzde 23 iken, krizden sonra bu oran yüzde 41'e çıkmış. Oysa 1994 krizinde böyle bir etki gözlenmemiş.

2) Toplumda dini değerlerin yükselişi, 1990-1996 arası çok belirgin. 1996'dan sonra bu yükseliş duruyor ama dini değerlere verilen önem azalmıyor, aynı düzeyde devam ediyor.

3) Dinci partiye giden oylar, ezilmişlikten kaynaklanan oylar değil, ideolojik nedenli oylar. Çünkü ideolojileri farklı olan aynı ezilmişlik düzeyindeki insanlar başka partilere destek veriyorlar.

4) Dinci ve milliyetçi siyaset, 1990-1996 arasında, ortadan destek alarak yükseliyor. 1996'dan sonra dinci ve milliyetçi sağın siyasal ilerlemesi duruyor.

5) Türkiye'deki siyasal gruplaşmaları belirleyen en önemli bölünme hâlâ sol-sağ ekseni. Fakat ekonomik anlamdaki sol-sağ bölünmesi, din konusundaki sol-sağ bölünmesini izlemiyor.

6) Seçim dışı gelen güçlü bir lider özlemi, 1996'da yüzde 41, 2000'de yüzde 73, 2001'de yüzde 66. Aynı oran Amerika'da yüzde 30. Siyasetçiler yerine bir uzmanlar hükümeti özlemi, 1996'da yüzde 55, 2000'de yüzde 75, 2001'de yüzde 74. Aynı oran Amerika'da yüzde 44.

7) Türkiye'de yaşayanların yüzde 83'ü, ülkede insan haklarına hiç saygı duyulmadığını düşünüyor. Aynı oranlar Rusya'da yüzde 84, Amerika'da yüzde 26, Almanya'da yüzde 22.

8) Türkiye'de halkın yüzde 51'i, ülkedeki demokrasinin gelişme düzeyinden hiç memnun değil.

9) İnsanların birbirlerine duyduğu güven ile demokrasinin gelişmesi arasında kesin bir bağ var. Güvenin en düşük olduğu toplumlar Brezilya ve Türkiye. En yüksek olduğu toplumlar, İskandinav ülkeleri, Amerika ve Kanada.

Değerli okurlarım, Prof. Esmer'in elinde bir hazine var.

Verdiği konferansta, zaman sınırlamasından dolayı, bu bilgilerin ancak bir bölümünü bize aktarabildi.

Ben de yer sınırlamasından dolayı bize aktardıklarının ancak bir kısmını sizlerle paylaşabildim.

Bu çok önemli bilgilere erişmemizi sağlayan konferansı düzenleyen Sevinç ve Erdal İnönü Vakfı'na teşekkür ediyorum.


  Bu siteden yapılacak alıntılarda kaynak gösterilmesi ahlak kurallarına uygun olacaktır.

Emre Kongar ile iletişim icin e-posta, site yöneticisi ile iletişim için e-posta

Son güncelleme tarihi 25 Mart 2024

Valid HTML 4.01 Transitional