Emre Kongar'ın Resmi* İnternet Sitesi


Kitaplar

Green Bullet Makaleler

Green Bullet Articles in English

Sürekli Yazılar


 

AYDINLANMA

 

EMRE KONGAR

 

DIŞ POLİTİKADA ECEVİT'E DESTEK VERMELİYİZ

 

1976 ve 1977 yıllarında Ecevit'le çok yakın çalıştım.

Ankara'da Çankaya'da, Göreme sokakta tutulan bir dairede, Cahit Kayra'nın eşgüdümünde, çekirdeğini Gündüz Ökçün, Bilsay Kuruç, Uğur ve Sevil Korum, Vural Güçsavaş ve benim oluşturduğum bir grup ile birlikte, Bülent Bey'in başkanlığında hem CHP'nin yeni programını yazdık, hem de iktidara gelince atılacak ivedi adımların gündemini oluşturduk.

Ben tüm toplantılarda bütün insanlar için yaptığım gibi, Bülent Ecevit'e de, sadece bir katılımcı olarak değil, psikolojik ve sosyal psikolojik ölçütlerle gözlem yapan bir bilim insanı gözüyle baktığım için, kendisi hakkında pek az insana nasip olan bir çok izlenim edindim.

Bu izlenimlerimin başında, İsmet Paşa'dan önemli ölçüde etkilenmiş olduğu gerçeği vardı.

Hemen hemen her sıkıntılı anda, ya da bir sorunla karşılaştığımız her durumda, İsmet Paşa'nın böyle durumlarda ne yaptığına ilişkin bir anısını aktarıyor ve olayın çözümünü bu anı ile belirlediği ilke ya da ilkeler çerçevesinde oluşturmaya çalışıyordu.

Bu tutumunu önceleri, İsmet İnönü'den devir aldığı genel başkanlık koltuğundaki eksiğini kapatma çabasına bağlamıştım.

Fakat zaman içinde baktım ki son derece samimi.

Birlikte çalıştığı yıllarda, gerçekten titiz ve dikkatli bir öğrenci gibi davranmış ve İsmet Paşa'dan çok şey öğrenmişti.

Tabii İsmet Paşa'dan en çok etkilendiği alan, dış politika konularıydı.

Türkiye Cumhuriyeti'nin dış politikasına damgasını vurmuş olan Atatürk-İsmet Paşa çizgisi, esas olarak ülkenin bağımsızlığına dayanan, bir bölgesel güç olma hedefini gözönünde tutan ve büyük devletler arasındaki dengeleri dikkate alan ilkeler çerçevesinde biçimlenmişti.

İmparatorluğun 1881'de Düyun-u Umumiye'yi kuran Muharrem Kararnamesi'nden sonra fiilen çökmüş olmasından ve yaşamını ancak büyük devletler arasındaki anlaşmazlıklara dayalı olarak sürdürülebilmesinden kaynaklanan "büyük devletler arasındaki denge politikası" zaten Osmanlı'dan devir alınmıştı.

"Bölgesel güç" kavramı da doğrudan doğruya Osmanlı İmparatorluğu'nun mevcut jeopolitik konumundan kaynaklanıyordu.

Atatürk bu ilkelere, bir de bağımsızlık boyutunu eklemişti.

Böylece Osmanlı'dan devir alınan her iki ilkeye de hem operasyonel hem de siyasal ve ideolojik bir anlam kazandırmıştı.

İsmet Paşa, İkinci Dünya Savaşı sırasında, ülkeyi savaşın dışında tutarak bu çizgiyi başarıyla sürdürdü.

Fakat ne yazık ki, Soğuk Savaş'ın başlangıç yıllarında Sovyetler Birliği'nin Türkiye'den, Kars ve Ardahan'ı kapsayan toprak istekleri ile Boğazlardaki ortak savunma ve üs talepleri, savaş sonrası yalnız kalmış olan Türkiye'nin yöneticisi İsmet Paşa'yı, denge politikası çerçevesinde, Batı'ya sığınmaya zorladı.

Ama bu "denge politikasının" zorluklarını yine en iyi İsmet Paşa biliyordu.

"Büyük devletlerle ittifak, aslanla yatağa girmeye benzer" sözü onundu.

İşte Bülent Ecevit, bu İsmet Paşa'nın öğrencisidir.

Tabii 1945'ten bu yana köprülerin altından çok sular akmış ve "Bağımsız Türkiye" bugün bütünüyle "IMF bağımlısı bir ülke" haline gelmiştir.

Bugünkü Bülent Ecevit, 1978 yılında, "Batıya rest çektiğinde" nasıl tüp gaz, benzin ve yağ kuyruklarının oluştuğunu ve bir ara seçimde 5-0 yenilerek iktidardan uzaklaşmak zorunda kaldığını unutmamış olan Ecevit'tir.

Ama yine de, "olanaklı olduğu ölçüde" ulusal çıkarları "bölgesel güç" ve "bağımsızlık" anlayışlarında arayabilecek ender siyasal liderlerden biridir ve unutmayalım ki şu anda Başbakandır.

Amerika seyahatinde Ecevit'e (gündemde olmadığı söylenen ama mutlaka konuşulacak olan) Irak politikası konusunda ciddi bir kamuoyu desteği verilmesi gerektiğine inanıyorum.

Yoksa meydan yine "bir koy üç al" anlayışını savunan maceraperestlere kalabilir.


  Bu siteden yapılacak alıntılarda kaynak gösterilmesi ahlak kurallarına uygun olacaktır.

Emre Kongar ile iletişim icin e-posta, site yöneticisi ile iletişim için e-posta

Son güncelleme tarihi 25 Mart 2024

Valid HTML 4.01 Transitional