Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
12 Eylül'den günümüze sisayal değişmenin dinamiği konusunda, "ikiz ideolojik dönemlerin diyalektik etkileşimi" kuramına dayadığım çözümleme çabamı bu hafta da sürdürüyorum.
12 Eylül'den günümüze dek ortaya çıkan siyasal iktidarları ve siyasetteki marjinal değişmeleri, her iktidar dönemini belirleyen idieoloji ve buna tepki olarak gelişen karşı ideoloji çerçevesinde (ki ben bunlara ikiz ideolojik dönemler diyorum) irdelemeye çalıştığım zaman şöyle bir tepki sıralaması görüyorum:
1) Teröre boyun eğmiş demokrasi.
2) Can güvenliğini sağlayan baskıcı rejim.
3) Baskıcı rejimin uzantısı olarak ve diyalektik açıdan gelişen demokrasi özleminin aldatıcı temsilcisi kimliğiyle, çelişkili bir sentezi simgeleyen Özal'ın çarpık demokrasi dönemi.
4) Demokrasi ve sosyal demokrasi özlemlerinin yükselmesi, DYP-SHP iktidarı. DYP-SHP iktidarının beceriksizlikleriyle, siyasetin ANAP-DYP etkileşimine dönüşerek yolsuzluk döneminin egemenliği.
5) Dürüst siyaset ve demokrasi özlemlerinin yeniden yükselmesi ve iktidara gelen Refah-DYP hükümetinin beceriksizliği ile temiz siyaset istekleri ile laik ve demokratik ideolijinin güç kazanmaları.
6) Temiz siyaset ve demokratikleşme ideolojilerinin, orta sağı temsil eden ANAP ve DYP ile, orta solu temsil eden CHP'nin yıpranmaları ve beceriksizlikleri sonucu, DSP-MHP-ANAP iktidarına yol açması.
Bu sıralamada her yeni iktidar, bir önceki döneme tepki olarak ortaya çıkan ideolojilerin, ya da seçmen eğilimlerinin beklentilerini karşıladığı ölçüde başarılı olmuş, bu beklentileri karşılamaktaki beceriksizlikler ise yeni tepkiler ile yeni dönemleri ve bu dönemlere uygun iktidarları belirlemiştir.
Her bir iktidar dönemi, bir öncekine tepki olarak ortaya çıkmış, sonradan kendisi de belli tepkileri oluşturarak, yeni bir iktidara yol açmıştır.
Her bir dönem, bir önceki ve bir sonraki ile eşleşerek farklı ikizler oluşturmakta ve bu ilişki diyalektik olarak sonsuza doğru devam etmektedir.
12 Eylül'den günümez dek gelişen bu diyalektik sürece bakıldığında, son aşamada, yani günümüzde, iki ögenin diyalektik olarak öne çıktığını görüyoruz:
Yolsuzluklara ve yozlaşmaya karşı temiz toplum ve temiz siyaset anlayışı ile, baskıcı yönetime ve sömürü düzenine karşı laik ve demokratik sosyal hukuk devleti.
Bir başka deyişle, 12 Eylül öncesinde Demirel-Ecevit ikilisinin egemen olduğu siyasetin "teröre boyun eğmiş demokrasi" döneminden, bugünkü "temiz siyaset" ve "laik ve demokratik sosyal hukuk devleti" özlemlerinin yükseldiği bir aşamaya varılmış olması, kısa dönem için, çok olumlu bir gelişme olarak görülebilir.
Şimdi bu salt ideolojik dönemler, ya da yükselen seçmen eğilimleri açısından irdelediğimiz değişmelerin arka planına, "dış dünya" ve "iç güçler" açısından baktığımızda neler gördüğümüz de yakın geleceği kestirmek açısından çok önemlidir.
Bütün bu ikiz ideolojik dönemlerin diyalektik etkileşimi sırasında dış dünyada çok önemli bir gelişme olmuş, Sovyetler Birliği çökerek, Soğuk Savaş sona ermiş ve tek kutuplu bir dünya "küreselleşme" adı altında tüm ülkeleri etkilemeye başlamıştır.
Bu değişme Türkiye'deki "anti-komünist" amaçlı, dinci ve milliyetçi baskıcı eğilimlerin işlevini önemli ölçüde azaltarak, ülkenin demokratik ideolojilere doğru gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.
İç güçler açısından ise, ne yazık ki ülkemizde demokrasiye sahip çıkacak çağdaş sınıflar hâlâ tam anlamıyla gelişmediği için, bütün bu diyalektik etkileşimlerde, sivil toplum örgütleri yerine, Türk Silahlı Kuvvetleri önemli roller oynamıştır.
Değerli okurlarım, diyalektik etkileşimler açısından, her iktidar döneminde "beceriksizliklerin" de karşı tepkileri oluşturmakta önemli roller oynadığına mutlaka dikkat etmişlerdir.
Bugünkü hükümet dönemini,
temiz siyasete endekslenmiş bir
sosyal demokrat iktidar döneminin izleyeceği ise, yukardaki
sıralamaya ve etkileşime bakıldığında açıkça
görülmektedir.
