Kitaplar
Kitapların
ListesiSürekli Yazılar
Kitap Söyleşileri
Geçen akşam, bir düğünde, CHP'nin ünlü isimlerinden biri benden Deniz Baykal'ın yeniden Genel Başkan olması için destek istedi.
Böylece son zamanlarda Baykal'ın medyaya yansıyan "parti içi" etkinliklerinin, tabanda ve tavanda, çok kararlı bir "yeniden Genel Başkanlık" kampanyasına dönüşmekte olduğunu birinci elden öğrenmek fırsatını buldum.
Ben yazılarımı, haftada bir yazma handikapını, yani yazı yayınlanana kadar konunun eskimesi tehlikesini, bazı gelişmeleri önceden görmeye ve bunlar hakkında olaylara ön alıp, görüş belirtmeye çalışarak aşmaya çabalıyorum.
Bu yazıyı da, yakın bir gelecekte Baykal'ın CHP'ye yeniden Genel Başkan olmasının medyada tartışılmaya başlanacağını gözlemlediğim için kaleme (bilgisayara) alıyorum.
Baykal, bana göre değerli bir insandır.
İyi bir aile babasıdır.
Güzel konuşur.
Siyaset bilimi doçentidir, yani bir politikacı için iyi bir eğitim almıştır.
1970'li yılların başında Ecevit tarafından siyasete sokulduğundan beri daima önemli bir politikacı olmuştur.
Bunlar benim Baykal hakkındaki sübjektif düşüncelerim.
Şimdi objektif olarak tarihe, Baykal'ın "liderlik kayıtlarına" bakalım.
Baykal'ın liderliği ilk kez, 1980'den önce, Ecevit'in CHP Genel Başkanlığı döneminde, Genel Sekreter Yardımcısı iken söz konusu olmuştur.
Bu dönemde, öteki Genel Sekreter Yardımcısı Ali Topuz ile ciddi bir sürtüşme yaşamış, Ecevit'in uzlaştırma çabalarına karşın, görevinden istifa etmiş, ama liderliğe de aday olmamıştır.
Sonra 1980 darbesi ve Baykal'ın yasaklı dönemi gelir.
Yasaklı siyasilerin affı üzerine, SHP'ye girmiş ve Genel Başkan Erdal İnönü ile birlikte Genel Sekreter olarak, 1989 seçimlerinde SHP'nin yüzde 28'i aşan bir oy ile Türkiye'nin birinci partisi olmasının ve üç büyük kentte belediye başkanlığını kazanmasının altına imza atmıştır.
Bu başarıdan sonra, Baykal, İnönü'ye karşı Genel Başkanlık kampanyasını başlatmış ve 1991 seçimlerine kadar, SHP'yi bir "Kurultaylar Partisi" haline getirmiş ama, her kurultayda az bir farkla da olsa Genel Başkanlığı kaybetmiştir.
Parti, başka faktörlerle birlikte, "Kurultaylar Partisi" imajının da etkisiyle, 1991 seçimlerinde, yani birinci parti olmasının üzerinden henüz iki yıl geçmişken, sekiz puan oy yitirmiş ve yüzde 20 oranında oy alarak üçüncü sıraya düşmüştür.
SHP'nin DYP ile kurduğu koalisyon hükümeti sırasında, Baykal Genel Başkanlık iddiasını sürdürmüş, bu arada kapatılmış olan eski partilerin yeniden kurulmalarına izin verilmesi üzerine açılan CHP'nin Genel Başkanı seçilmiştir.
Bu sırada Özal ölmüş, Demirel Cumhurbaşkanı olmuş, Tansu Çiller DYP Genel Başkanlığına gelmiş, Erdal İnönü'nün politikayı bırakması üzerine, SHP Genel Başkanlığı'na Murat Karayalçın seçilmiştir.
1994 yerel seçimlerine SHP ve CHP iki ayrı parti olarak girmiş, SHP yüzde 13.6, CHP de yüzde 4.6 oy almıştır.
Bu seçimlerde Baykal'ın CHP'si, Ankara'da otuzbin dolayında oy alarak dörtyüzbine yaklaşan sayılarda dolaşan bir yarışta, SHP adayı Korel Göymen'in bir kaç bin oy ile, Refah'lı Melih Gökçek'e karşı seçimi kaybetmesine yol açmıştır.
Daha sonra, yüzde 14 dolayındaki SHP ile yüzde 5 dolayındaki CHP, CHP adı altında birleşmiş ve Genel Başkanlığa da Deniz Baykal seçilmiştir.
Birleşmenin ve Baykal'ın Genel Başkan olmasının hemen ardından gidilen 1995 genel seçimlerinde Baykal, Mümtaz Soysal gibi, İsmail Cem gibi, kamuoyunda tanınan SHP'lileri ve daha pek çok kişiyi tasfiye etmiş ve sonuç olarak partinin 1991'de yüzde 20 olan oyları yarı yarıya azalarak, yüzde 10'a düşmüştür
1995-1999 yılları arasında partiyi aynı liderlik anlayışı ile yöneten Baykal, sonunda, 1999 seçimlerinde yüzde 8.7 oy ile CHP'yi Meclis dışında bırakmış ve bu yenilgi üzerine Genel Başkanlık'tan istifa etmiştir.
İşte benim öznel olarak değerli bir insan ve önemli bir politikacı olduğunu düşündüğüm Deniz Baykal'ın liderlik serüvenini tarih nesnel olarak böyle aktarıyor:
Yüzde 20'den (ya da SHP+CHP=18'den)
yüzde 8'e!
